نقش تحلیل ساختار فضایی سیمای سرزمین در ارزیابی اثرات زیست محیطی(EIA) (مطالعه ی موردی: تالاب بین المللی میانکاله)

استفاده از روش های ارزیابی اثرات محیط زیستی یکی از ابزارهای مهم در مطالعات مدیریت محیط زیست و کاهش عوامل بالقوه آسیب رسان محیط زیستی در مناطق حساس مانند تالاب ها برای حصول به توسعه ی پایدار است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت ترکیب و توزیع فضایی تالاب بین المللی میانکاله و هم چنین بررسی کارایی سنجه های سیمای سرزمین برای ارزیابی اثرات زیست محیطی است.

بدین منظور ابتدا تصاویر ماهواره ای لندست 7 و 8 سنجنده های ETM+ و OLI مربوط به سال های 1380 و 1395 تهیه گردید. سپس با انجام پردازش و پیش پردازش های لازم نقشه کاربری اراضی تهیه شد و نقشه های رستی وارد نرم افزار FRAGSTATS 4.2 گردید و تجزیه و تحلیل از الگوهای سیمای سرزمین در قالب رویکرد چشم انداز محیط زیستی با استفاده از معیارهای فضایی انجام گرفت.

با توجه به نتایج می توان بیان داشت که پهنه آبی تالاب (که مهم ترین بخش تالاب) و متعاقبا اراضی مرطوب تالابی سطح وسیعی دارند و حالت ریزدانه و لکه ی به خود نگرفته است، اما در طی زمان مورد مطالعه دچار حذف قسمتی از پهنه خود گشته است. کاربری پوشش گیاهی و اراضی انسان ساخت نیز با ایجاد لکه های جدید و دو تکه شدن اختلالی را در محیط طبیعی ایجاد کرده اند. کاربری کشاورزی هم حالت لکه ای نداشته و افزایش مساحت آن بصورت لکه های بزرگ بوده است.

با توجه به نتایج بیان شده مدیریت صحیحی در محیط تالاب به اجرا در نمی آید. زیرا که مدیریت حاضر تالاب میانکاله یک مدیریت سخت افزاری و قدیمی است، هم چنین به علت قرار گرفتن این تالاب در دو استان، مدیریتی یکپارچه ندارد و برنامه-ی مدیریتی، پراکنده و چندگانه می باشد. در نتیجه با ایجاد طرح مدیریتی یکپارچه و منسجم می توان تا حدودی بر مشکلات این تالاب فایق آمد. مطالعه حاضر به خوبی نشان داد که سنجه های سیمای سرزمین ابزاری مناسب برای ارزیابی اثرات زیست محیطی در کم ترین زمان به شمار می آیند.