بررسی گستره آلودگی خاک ها و منابع آلاینده متاثر از تهران در دهستان های قلعه نو و کهریزک شهرستان ری

خاک به عنوان یکی از سیستم کلیدی زمین، ارایه دهنده کالاها، خدمات و منابع برای نوع بشر است و با آسیب آن، شالوده بخش مهمی از  احتیاجات بشری از هم خواهد گسست. هدف این تحقیق بررسی میزان عناصر و مواد آلاینده و شناسایی منابع آلایندگی در خاک های سطحی دهستان قلعه نو و بخشی از دهستان کهریزک در جنوب شهر تهران با تاکید بر نقش کلانشهر تهران در این زمینه بوده است.

این تحقیق در پاییز سال 1396 انجام شده و داده های مورد استفاده در آن از اندازه گیری مواد آلاینده در نمونه ها، به دست آمده اند. در اجرای تحقیق، 144 نقطه نمونه به روش شبکه بندی انتخاب گردیده و پس از  برداشت و اندازه گیری، نتایج حاصل شده در سیستم اطلاعات جغرافیایی وارد شده اند. سپس به روش IDW  میان یابی صورت گرفته و نقشه های پهنه بندی استخراج گردیده اند. تحلیل ها مبتنی بر نقشه های مستقل و روی هم نهاده شده از توزیع فضایی مواد آلاینده در انطباق با داده های کمی و مقادیر و اندازه ها در منابع آلایندگی بوده است.

تحلیل داده ها و نقشه های پهنه بندی نشان داد که غلظت باریوم، کبالت، کروم، مس، نیکل، سرب، اورانیوم و روی در خاک های منطقه از حدود مجاز بالاتر بوده و دامنه غلظت آلاینده های مورد مطالعه(برحسب میلی گرم در کیلوگرم خاک) و ناحیه تمرکز هر یک این گونه بوده است : سرب 6 تا168  و بیشینه در شمال شرق، کادمیوم  از 6/0 تا 2 و بیشینه در شمال غرب، آرسنیک از 6/0 تا 4/13 و بیشینه در شمال شرق،  نیترات 80 تا 700 با بیشینه در جنوب غربی، کربن آلی 6/0 تا 3 و بیشینه تمرکز در شمال غرب و بالاخره ترکیبات نفتی با میانگین 051/0 و تمرکز بیشترین غلظت ها در مرکز منطقه. در یک چهارم از کل 16 ترکیب مواد نفتی، رقم آلودگی بالاتر از حد استاندارد به دست آمده است.

هرچند در همه منطقه، آلودگی خاک محرز است، اما شدت آلودگی در مجموع در قسمت هایی بالاتر است که استفاده گسترده تری از فاضلاب های تصفیه نشده در آبیاری صورت می گیرد. کانال های خاکی انتقال دهنده فاضلاب، استفاده از فاضلاب های خام در آبیاری و مجموعه صنایع پالایش نفت و ذخیره و پخش فرآورده های نفتی، بر آلودگی خاک ها تاثیر داشته اند.