تنوع ژنتیکی توده های طبیعی و دست کاشت گونه Avicennia marina در سواحل شمالی خلیج فارس

یکی از مهمترین کانون های توده های دست کاشت گونه ارزشمند حرا در سواحل ایرانی خلیج فارس و دریای عمان، سواحل بندر امام خمینی در استان خوزستان می باشد، لذا حفاظت از این اکوسیستم های ارزشمند باید مورد عنایت بیشتر قرار گیرد. هدف مطالعه حاضر، بررسی تنوع ژنتیکی جنگل های دست کاشت گونه Avicennia marina و مقایسه آن با رویشگاه های طبیعی آن با استفاده از روش ISSR بود. بدین منظور تعداد 75 پایه درختی از سه جمعیت، با رعایت حداقل فاصله 30 تا 50 متر از یکدیگر جمع آوری و با استفاده از 15 نشانگر ISSR مورد بررسی قرار گرفتند. در همین راستا 14 آغازگر،284 باند را در 75 نمونه گیاهی از 3 جمعیت تولید کردند. نتایج، تنوع ژنتیکی نسبتا بالایی را در سطح گونه نشان داد (48/69% =P، 199/0 = He، 308/0 = SI). تنوع ژنتیکی در جمعیت دست کاشت (99/55% =P، 179/0 = He، 272/0 = SI) کمتر از جمعیت های طبیعی خلیج نایبند (21/85% =P، 232/0 = He، 364/0 = SI)  و قشم (25/67% =P، 184/0 = He، 288/0 = SI)  بود. آنالیز واریانس مولکولی AMOVA نشان داد که بیشترین تغییرات ژنتیکی مربوط به تغییرات درون جمعیتی و به میزان 82% بود و تنها 18% تفاوت ژنتیکی بین جمعیت ها مشاهده گردید، که نشان می دهد تنوع ژنتیکی جمعیت دست کاشت نسبتا خوب حفظ شده است. دندروگرام بر اساس فواصل ژنتیکی، دو خوشه عمده را نشان داد، که جمعیت های طبیعی و دست کاشت را از هم جدا کرد. به دلیل تفاوت ژنتیکی معنی دار جمعیت دست کاشت با جمعیت های طبیعی، افزایش تنوع ژنتیکی آن ها از طریق کاشت دوره ای ممتد بذور و نهال های حاصل از جمعیت های طبیعی با تنوع بالا، ضروری می باشد.