بررسی و تبیین کاربردهای ظروف کروی مخروطی در سفالگری دوره اسلامی

از میان تولیدات بشری، هنر سفالگری به طور قابل ملاحظه ای بیانگر تفکرات و اندیشه ها و خلاقیت های ذهنی انسان در طول تاریخ بوده است که در این میان، سفالینه های بدون لعاب در دوران اسلامی با کاربرد خاص از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد.کاربرد ظروف کروی مخروطی همواره از موضوعات بحث برانگیز در مطالعات سفال دوره اسلامی در قرون میانی بوده است. پراکندگی نظرات ارایه شده در کنار گستره وسیع تولید و بازه تاریخی محدود استفاده از این ظروف از عواملی است که به ابهام در کارکرد این اشیاء دامن زده است. هدف اصلی این مقاله رسیدن به منطقی ترین فرضیه ای است که تاکنون مطرح شده است. به این منظور در مورد مهم ترین فرضیاتی که از حدود یک صد سال قبل توسط محققین در این خصوص ارایه شده است، مطالعه شد و در این میان شش فرضیه مهم تر یعنی: کوزه فقاع، کوزه سیماب، عطردان، قاروره، پرتابه آتشزا و مخزن تولید بخار مورد تجزیه وتحلیل دقیق تر قرار گرفت. بر این اساس و با توجه به شواهد جدید به دست آمده، مشخص شد؛ فرضیه فقاع که نخستین بار توسط آقایان عبدالله قوچانی و مرحوم شهریار عدل مطرح گردیده از استواری و دقت بالایی برخوردار است. در این تحقیق از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای می باشد.