بررسی تصاویر درسنامه آموزش زبان فارسی بر اساس رویکرد نشانه شناسی اجتماعی

کرس و ون‌لیوون با استفاده از فرانقش‌های هلیدی (Halliday, 1996)، به تدوین یک چهارچوب تحلیلی جدید موسوم به «دستور طراحی بصری» برای تحلیل تصاویر همت گماردند که توسط دو اثر مهم، یعنی نشانه‌شناسی اجتماعی هاچ و کرس (Hodge & Kress, 1988) و خواندن تصاویر کرس و ون‌لیوون  Kress, 2006 & Van Leeuwen معرفی شد. نوشتار حاضر با استفاده از چارچوب به‌روزتر نشانه‌شناسی اجتماعی کرس و ون‌لیوون  Kress, 2006 & Van Leeuwen ، چگونگی بازنمایی تصاویر درسنامه‌ی آموزش زبان فارسی به خارجی‌ها تالیف صفارمقدم را به روش کیفی-توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. نتایج یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که در تحلیل سه نقش بازنمودی، تعاملی و ترکیبی تصاویر بررسی‌شده، تصاویر روایتی بسیار کم، اما نوع مفهومی آن بسیار زیاد است؛ بنابراین، اعمال و رخدادها به تصویرکشیده نمی‌شوند. در سطح معنای بینافردی، افراد شرکت‌کننده‌ی بیشتر تصاویر، به‌صورت نشان‌دهنده حضور دارند و تعامل کمتری میان مشارکین بازنمایی شده است. در سطح معنای متنی، بیشتر مشارکت‌کنندگان تصاویر با نمای باز نمایش داده شده‌اند و محل قرارگیری آن‌ها در تصویر، نشان از بازنمایی برجستگی مشارکت‌کننده دارد. باتوجه به رنگی بودن تمام تصاویر، وجه‌نمایی از نوع طبیعی و درجه‌ی بالای واقع‌گرایی است. بر این اساس، در این کتاب، با استفاده از تصاویر نسبتا واقعی و طبیعی از زندگی فارسی‌زبان‌ها، تلاش می‌شود الگوهای مسلط فرهنگ ملی مذهبی ایرانی به مخاطبان غیرفارسی‌زبان ارایه و تفهیم گردد. در انتها، یادآور می‌شود که نتایج این پژوهش می‌تواند به ‌افزایش دانش و آگاهی مولفان کتاب‌های درسی، در به‌کارگیری تصاویر، در روند یادگیری فراگیران کمک کند.