بررسی بهره وری آب و عملکرد سویا در سامانه های مختلف خاک ورزی و بقایای گیاهی

امروزه سطح کشاورزی حفاظتی در جهان بیش از 180 میلیون هکتار و یکی از مزایای اصلی آن بهبود بهره وری آب است. این تحقیق در باره کاشت سویا تحت مدیریت های مختلف میزان بقایا و روش های خاک ورزی روی بقایای گندم است که به صورت کرت های نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سال‏ های 1389 و 1390 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان اجرا شد. تیمارهای اصلی در سه سطح مدیریت بقایا، شامل 1R: سوزاندن، R2: حفظ 50 درصد بقایا و تیمار R3: حفظ 100 درصد بقایا و تیمارهای فرعی نیز در سه سطح روش‏ های خاک‏ ورزی، شامل T1: خاک ورزی مرسوم (شخم + دیسک + کشت با ردیف کار)، T2: کم خاک ورزی (خاک ورزی حداقل با دستگاه خاک ورز مرکب+ کشت با ردیف کار) و T3: بی خاک ورزی (کشت با کارنده بی خاک ورز) است. نتایج بررسی ها نشان می دهد تیمار اصلی R2 و تیمار فرعی T3 بهترین بازده را از نظر تولید داشته اند و عملکرد محصول 47/7 و 17/4 درصد به ترتیب نسبت به R1 و T1 افزایش داشته است. بیشترین و کمترین میزان حجم آب مصرفی به مقدار 3950 و 2690 مترمکعب در هکتار به ترتیب متعلق به تیمار R1 و R3 و حداکثر و حداقل بهره وری آب سویا به ترتیب مربوط به تیمارهای R2 وR1 به میزان 1/13 و 0/55 کیلوگرم بر مترمکعب بوده است. کاشت در شرایط بی خاک ورزی موجب بهبود بهره وری آب سویا نسبت به روش مرسوم به مقدار 15/3 درصد شده است.