آیا رشته تحصیلی در عملکرد تحصیلی موثر است: تحلیل کنش افتراقی سوال در یکی از آزمون های سازمان سنجش آموزش کشور با استفاده از مدل های یکپارامتری و دوپارامتری نظریه سوال پاسخ

به منظور اطمینان از عدالت و روایی آزمون در آزمون های سرنوشت ساز و در نبود ادله کافی برای شناسایی دلایل مختلف کنش افتراقی سوال، مطالعه حاضر به بررسی تاثیر رشته تحصیلی در قسمت درک مطلب درس زبان عمومی یکی از آزمون های کنکور سراسری کارشناسی ارشد رشته های زبان انگلیسی می پردازد. برای بررسی کنش افتراقی سوال بر روی 3588 آزمودنی شرکت ‌‌ کننده در این آزمون در سال 1395، از مدل های یک پارامتری و دو پارامتری نظریه سوال پاسخ استفاده شده است. برای تحلیل داد ه ها، از بسته دیف آر که توسط ماگیس، بلاند، تورلینکس، و دی بووک (2010) طراحی شده، استفاده شد. نتایج مربوط به تحلیل یک پارامتری نشان داد که از میان 20 سوال درک مطلب، تنها سه سوال دارای کنش افتراقی برحسب رشته تحصیلی متقاضیان بوده اند. درحالیکه، نتایج تحلیل دو پارامتری نشان داد که همه سوال های درک مطلب دارای کنش افتراقی بوده اند. علاوه براین، نتایج مدل دو پارامتری کمترین تمایز را برای گروه غیرانگلیسی نشان داد. بنابراین، به دلیل توانایی در شناسایی تعداد بیشتر سوال هایی با کنش افتراقی سوال، مدل دو پارامتری نظریه سوال پاسخ از مدل یک پارامتری نظریه سوال پاسخ دقیق تر بوده است، همچنین قسمت درک مطلب درس زبان عمومی آزمون کنکور سراسری کارشناسی ارشد رشته های زبان انگلیسی، نسبت به شرکت کنندگان از رشته های تحصیلی مختلف سوگیری داشته است. براساس این نتایج، به منظور شناسایی و حذف منابع مختلف کنش افتراقی سوال محتمل در آزمون ها و به منظور طرح سوال های آزمون که عاری از هرگونه سوگیری مرتبط با رشته تحصیلی باشد، استفاده از مدل های نظریه سوال پاسخ ضروری است، اگرچه که میزان دقت هر کدام از آن ها متفاوت است.