تعیین فرسایش پذیری بادی در بخشی از اراضی شرق دریاچه ارومیه و بررسی ارتباط آن با ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک

درسال های اخیر، بخش زیادی از عرصه آبی دریاچه ارومیه خشک و بستری از رسوبات ریزدانه شور در سطح زمین به وجود آمده که بسیار مستعد فرسایش بادی می باشند. این پژوهش به منظور بررسی فرسایش پذیری بادی و رابطه آن با ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک در بخشی از اراضی شرق دریاچه ارومیه انجام شد. در مجموع 96 نمونه خاک از منطقه ای با مساحت 414000 هکتار از عمق 5 سانتی متری خاک با استفاده از روش تصادفی نظارت شده جمع آوری گردید. فرسایش پذیری بادی نمونه ها با استفاده از تونل بادی تحت پنج سرعت باد مختلف (5/9، 11، 5/12، 1/14 و 15 متر برثانیه) تعیین و در نهایت رابطه آن با ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که فرسایش پذیری بادی در خاک های منطقه در محدوده 98/49-76/0 ((gr m-2 min-1)/(m s-1)) متغیر بوده و با میانگین 21/10 و ضریب تغییرات 5/94 درصد از دامنه ی تغییرات نسبتا بالایی در منطقه برخوردار است. فرسایش پذیری بادی با ویژگی های فیزیکی خاک ها از جمله میانگین اندازه قطر خاکدانه ها، فراوانی ذرات ثانویه 75/4-2، 2-7/1 و 25/0-1/0 میلی متر ارتباط معنی دار دارد (001/0>p). نتایج نشان داد که در مقایسه با تمامی ویژگی های خاک ها، فراوانی جزء فرسایش پذیر (خاکدانه های کوچکتر از 85/0 میلی متر) دارای مناسب ترین ارتباط با  (755/0 = R2، 001/0>p) با فرسایش پذیری خاک ها بوده و با افزایش این جزء، مقدار فرسایش پذیری به شکل نمایی افزایش می یابد. این شاخص با توجه به سادگی و سهولت تعیین آن، می تواند به عنوان بخشی از عامل خاک در مدل های رایج پیش بینی فرسایش بادی از قبیل WEQ و RWEQ در منطقه مورد استفاده قرار گرفته و باعث صرفه جویی در هزینه و زمان برای تخمین فرسایش پذیری خاک ها گردد.