بازسازی تغییرات اقلیم کواترنری پسین با استفاده از پذیرفتاری مغناطیسی لس هایسعدآباد گرگان

شناخت علل تغییرات اقلیمی جهانی یکی از چالش های مهم علمی است. بازسازی آب وهوای گذشته از بایگانی های مختلف رسوب و یخ نشان می دهد که آب وهوا می تواند به طور چشمگیری در بازه های زمانی متفاوت، از چندین دهه تا هزاره، تغییر کند. گرد و غبار بادی، که با تغییرات آب وهوایی جهانی در ارتباط است، یکی از مولفه های مهم سیستم آب وهوایی است که تغییرات ناگهانی گذشته را نشان می دهد. لس ها به طور بالقوه می توانند تغییرات دیرینه محیطی را طی چندین چرخه یخبندان ثبت کنند. در این پژوهش، برش رسوبی سعدآباد، واقع در استان گرگان، جهت بررسی آب وهوای دیرینه، مربوط به MIS 5e (147000 تا 57000 سال پیش) شمال‏شرق ایران، با توجه به نبود اطلاعات کافی در خصوص آب وهوای دیرینه و سیستم های تاثیرگذار بر آن در این دوره زمانی، مطالعه شد. بدین منظور ابتدا مطالعات کتابخانه‏ای و میدانی و سپس مطالعات آزمایشگاهی صورت گرفت و تعداد 92 نمونه به فواصل 10 سانتی متری از توالی مورد نظر تهیه و برای همه آن ها پذیرفتاری مغناطیسی اندازه‏گیری شد. بر اساس نتایج به دست‏آمده، نمونه‏ ها دارای نوسانات افزایشی در بخش‏های پالیوسولی و کاهشی در بخش‏های لسی بودند. نتایج حاکی از آن بود که برش رسوبی سعدآباد در طول حدود 147000 تا 57000 سال گذشته حدود سه دوره آب وهوایی گرم و مرطوب و سه دوره سرد و خشک داشته است. در دوره آب وهوایی گرم و مرطوب لایه‏های خاک دیرینه و شبه خاک دیرینه با میزان پذیرفتاری مغناطیسی بالا و در دوره آب وهوایی سرد و خشک لایه‏های لس با میزان پذیرفتاری پایین تشکیل شده است. آب وهوای دیرینه و پی بردن به جزییات تغییرات آن در گذشته به برنامه ریزی های مدیریتی و زیرساختی و ایجاد سناریوهای منطقی اقلیمی در کشور کمک شایانی خواهد کرد.