روند تغییر کاربری اراضی و ارزش خدمات اکوسیستم در دشت همدان- بهار، با تاکید بر مناطق نیمه طبیعی

با هدف بررسی ارزش خدمات اکوسیستم و مقایسه تغییرات اراضی نیمه طبیعی و کاربری اراضی در بین سال های 1347 و 1395 از تفسیر عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای در 167 کیلومتر مربع از دشت همدان-بهار واقع در استان همدان بهره گرفته شد و سه کاربری زمین شامل زراعی، صنعتی-مسکونی و مناطق نیمه طبیعی مشخص و تغییرات صورت گرفته در سطح کاربری اراضی و تراکم مناطق نیمه طبیعی در بین و درون اراضی زراعی (مناطق بافر اکولوژیک) به عنوان دو شاخص موثر در ارزیابی ارزش اقتصادی خدمات اکوسیستم تعیین و ارزیابی شد. نتایج مطالعه نشان داد که در مقایسه کاربری اراضی در سال1347 با سال 1395 کاهش شدید در وسعت اراضی نیمه طبیعی و به همین نسبت افزایش وسعت کاربری صنعتی- مسکونی مشهود است .در مجموع کاهش 94 درصدی سهم اراضی نیمه طبیعی و افزایش 631 و 6 درصدی سهم صنعت و کشاورزی تغییرات شدیدی را در کاربری زمین نشان می دهد. این تغییرات در کل منجر به کاهش بیش از هفت میلیون دلار به صورت سالانه در ارزش خدمات اکوسیستم شده است (38/9 دلار در هکتار در سال). با این حال تعداد مناطق بافر اکولوژیک در دو سال مورد مطالعه تغییر معنی داری نکرده است، هرچند به هر حال کاهش اتفاق افتاده است، به صورتی که متوسط تعداد این مناطق از 3/49 در سال 1347 به 3/34 در سال 95 کاهش داشته است. در نهایت توصیه می شود نقشه راه مدیریت زمین جهت استفاده در برنامه هایی توسعه اقتصادی آینده، همزمان با توجه به حفاظت از مناطق طبیعی و نیمه طبیعی و همچنین تنوع زیستی ترسیم شود.