کروتاکسیس زوسیموسی و میکسیس ارسطویی؛ مفاهیمی برای فهم امکان تبدل فلزات به یکدیگر در سنت‏های کیمیاگری

«تبدل» فلزات از اساسی‏ترین مفاهیم در سنت‏های کیمیای صناعی یونانی و مصری است. برپایه همین مفهوم است که نظریات کیمیایی در هر سنت، مطرح شده و تدابیر و فرآیندهای عملی نیز اجرا می‏شوند. تعاریف مختلفی از این مفهوم در طول تاریخ کیمیا، ارایه شده که طبعا، متناظر با آن، روش‏های عملی گوناگونی نیز به‏کار گرفته شده است. در بیشتر متون کیمیایی تا دهه 90 میلادی، این مفهوم در چارچوب سنت کیمیای صناعی فهم و بررسی می‏شد اما با نتایجی که از تاریخ‏نگاری جدیدتر کیمیا به‏دست آمد، نگاه محققان و مورخان کیمیا، به سمت و سویی دیگر هم چرخید: طبیعیات ارسطو. این چرخش در نگاه، محصول بازخوانی ریشه‏های کیمیایی نظریات علمی یا فلسفی بود که در اوایل اروپای بعداز رنسانس، به‏ویژه در قرن هفدهم، طرح شده بود. ارسطو بواسطه تامل در مفهوم «میکسیس»، چارچوبی جدید را درمی‏اندازد که محملی است برای فهم امکان‏پذیری تبدل فلزات به یکدیگر در سنت‏های کیمیایی