تاثیر تهدیدات محیطی- راهبردی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

سیاست خارجی ابزاری راهبردی جهت تامین اهداف ملی کشورها در محیط بین‌المللی به‌شمار می‌آید، و از منظر کلاسیک در راستای تامین اهدف پیوسته امنیتی و اقتصادی گام بر می‌دارد. حفظ بقاء راهبردی کشور بدلایل وجود تهدیدات موجود نسبت به توسعه اقتصادی همواره هدفی سهل‌تر برای نخبگان سیاست خارجی کشورها بوده است. تهدیدات گسترده محیطی اصلی‌ترین ضرورتی است که امنیت‌سازی و امنیت-محوری را در صدر اهداف سیاست خارجی کشورها قرار داده است. پیچیدگی و معمای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ناشی از حجم تهدیداتی است که در تعارض با امنیت ملی عمل می‌کنند. موازنه-سازی در برابر تهدیدات نشان از گرایش بیشتر سیاست خارجی بر امنیت‌محوری است. یافته‌های مقاله بر این مبناست، در شرایطی که تهدیدات امنیتی دایما علیه ج.ا.ایران افزیش می‌یابد حساسیت مسایل امنیتی به شکلی فزاینده در سیاست خارجی پررنگ‌تر شده و ضرورتا سمت و سوی سیاست خارجی ماهیت امنیت محوری پیدا کرده است. باتوجه به تهدیدات سه سطحی «ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی» که در تعارض شدید با امنیت ملی کشور قرار دارند، سیاست خارجی کشور اجباری راهبردی در مقابل دفع این تهدیدات فوری دارد. سیاست خارجی ایران در راستای تامین دو هدف اقتصادی و امنیتی به اجبار ارتقا ضریب توان دفاعی-امنیتی را هدف اصلی و فوری قرار داده است. این پدیده به معنای اهمیت فزاینده امنیت نسبت به توسعه در شرایط خاص سیاست خارجی است و به معنای نادیده انگاشتن رشد اقتصادی و توسعه نیست. تمرکز مقاله حاضر بر شناسایی تهدیدات سه سطحی بعنوان عوامل اصلی گرایش سیاست خارجی بر امنیت‌جویی راهبردی است