زندگی اجتماعی در عصر عباسی بر اساس آثار جاحظ

سخن از زندگی اجتماعی ارتباط مستقیمی با زندگی سیاسی، اقتصادی و فکری موجود در اجتماع دارد که از جامعه‌ای به جامعه دیگر و از عصری به عصر دیگر متفاوت است. بدون تردید سیاست داخلی هر حکومت، از بارزترین عوامل ایجاد اصلاحات اجتماعی در جامعه است. همان‌گونه که زندگی اجتماعی مسلمانان در قرون اولیه اسلام، بازتاب سیاست حکام و تفاوت حاکمان با یکدیگر در اعصار مختلف بوده است. نمونه این تفاوت‌ در حیات اجتماعی مردم در سده‌های نخستین اسلام را در دوران خلافت خلفای عباسی به‌وضوح می‌توان مشاهده کرد. همان‌گونه که بغداد در دوران خلیفه المهدی و هارون الرشید، جلوه‌های گوناگونی از رفاه و آسایش را شاهد بود که بر حیات اجتماعی مردم در آن روزگاران تاثیری مستقیم داشت. این امر نتیجه سیاست تسامح و کرمی بود که این خلفا بدان مشهور بودند. هدف نوشتار حاضر معرفی و بررسی یکی از متونی است که پیرامون زندگی اجتماعی مردم در دوران خلافت عباسی بر پایه آثار و نوشته‌های جاحظ تالیف شده است.