شناسایی موانع خودمراقبتی برای پیشگیری از شیوع کووید-19 از دیدگاه متخصصین سلامت و مردم: یک مطالعه ترکیبی

ویروس کرونا شیوع غافلگیرانه و گسترده ای داشته و پیامدهای زیانبار آن در ابعاد مختلف زندگی مشهود است. این مطالعه باهدف شناسایی موانع خودمراقبتی برای پیشگیری از شیوع کووید 19 از دیدگاه متخصصین سلامت و مردم انجام شد.

مواد و روش ها:

 این پژوهش به صورت ترکیبی از مطالعه کیفی ومطالعه کمی از نوع مقطعی طراحی شد. در بخش کیفی این مطالعه، بحث گروهی متمرکز با اعضای هیات علمی و مدیران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و مصاحبه غیرحضوری با مردم اجرا شد. سپس بر مبنای داده های استخراج شده از این مرحله، پرسشنامه 40 سوالی با روایی و پایایی تایید شده (آلفای کرونباخ 90/0) طراحی شد. 1056 نفر از مردم ایران طی 4 روز در شبکه های اجتماعی نظرسنجی شدند. داده ها در نرم افزار SPSS 21 توصیف و تحلیل شدند.

یافته ها:

 طبق نتایج مرحله کیفی، موانع خودمراقبتی شامل 6 طبقه اصلی موانع اجتماعی، موانع روانشناختی، موانع مذهبی، موانع سیاستی و مرتبط با حاکمیت، موانع مرتبط با نظام سلامت و موانع اطلاعاتی بودند. براساس نتایج نظرسنجی عوامل سیاستی مدیریتی (میانگین نمره=87/78) و سپس عوامل روان شناختی (باور، رفتار، شخصیت) (میانگین نمره=01/70)، مهم ترین موانع خودمراقبتی از دیدگاه مردم بود. میانگین نمره خودمراقبتی (نمره ای که افراد از 1 تا 10 به خودشان دادند) 50/8 بود. میانگین نمره خودمراقبتی در زنان (0001/0<p) و در افراد با سطح تحصیلات بالاتر (007/0=p) به طور معنی داری بیش تر بود. بین میانگین نمره خودمراقبتی افراد به تفکیک وضعیت تاهل (61/0=p) و نوع شغل (052/0=p) تفاوت معنی دار نبود.

مدیران حوزه سلامت و سیاستگذاران می توانند با برنامه ریزی در خصوص موانع شناسایی شده در این مطالعه، مردم را برای خودمراقبتی بیش تر و موثرتر هدایت و همراهی کنند.