بررسی عوامل کالبدی موثر بر احساس امنیت روستاییان در سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان بینالود)

یکی از نیازهای اولیه انسان برای زندگی داشتن امنیت است. امنیتی که بخش عمده آن در فضاهای سکونتگاهی شکل می گیرد. محققان بر این باورند که عوامل گوناگونی چون عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... در ایجاد احساس امنیت موثرند که در این میان می توان به نقش و تاثیرات کالبدی نیز اشاره نمود. هدف از انجام این پژوهش بررسی عوامل کالبدی موثر بر احساس امنیت روستاییان سکونتگاه های روستایی در شهرستان بینالود، با بهره گیری از رویکرد «پیش گیری از جرم با استفاده از طراحی محیط» یا CPTED می باشد. پژوهش حاضر، از حیث هدف «کاربردی» و به لحاظ روش و ماهیت «توصیفی - تحلیلی» است. در این تحقیق برای ارزیابی عوامل موثر بر احساس امنیت کالبدی، از نظرات 16 نفر کارشناس و برای برآورد سطح احساس امنیت کالبدی روستاییان، از ساکنان 8 روستای شهرستان بینالود پرسشگری شد که از مجموع 5766 خانوار در روستایی، حجم نمونه ای برابر 190 خانوار با روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای انتخاب شدند. در این پژوهش ابتدا با روش تحلیل سلسله مراتبی فازی ضریب تاثیر 9 عامل کالبدی موثر بر احساس امنیت روستاییان تعیین و مشخص گردید که عامل کالبدی کیفیت معابر با 3/24 درصد بیشترین تاثیر را بر امنیت روستاییان داشته است. در ادامه براساس مدل تحلیل رتبه رابطه خاکستری، سکونتگاه های روستایی موردمطالعه از نظر احساس امنیت کالبدی رتبه بندی و نتایج نشان داد که روستای ویرانی شرایط بهتری از سایر روستاهای نمونه داشته و به لحاظ کنترل و ساماندهی عوامل کالبدی موثر بر احساس امنیت روستاییان در رتبه اول قرار داشته و روستای سرآسیاب نیز در پایین ترین کنترل و ساماندهی عوامل کالبدی موثر بر احساس امنیت روستاییان قرار گرفته است. نتایج آزمون T تک نمونه ای نیز نشان از شرایط نامناسب شاخص های کیفیت معابر و تناسبات بصری در روستاهای نمونه و شرایط مناسب تر شاخص های نظارت غیررسمی و پوشش گیاهی برای افزایش احساس امنیت روستاییان می باشد.