تغییرات مکانی-زمانی پارامترهای فیزیکوشیمیایی و تاثیر آن ها بر تجمع فلزات سنگین در آب و رسوبات آبگیر تصفیه خانه های بخشی از رودخانه کارون

ارزیابی غلظت فلزات سنگین در محیط های آبی می تواند در جهت انجام اقداماتی برای بهبود کیفیت شرایط محیطی موثر باشد. لذا مطالعه حاضر جهت ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در آب و رسوبات نقاط تامین آب تصفیه خانه های شهرستان اهواز و ملاثانی در طول رودخانه کارون و تاثیر پارامترهای فیزیکوشیمیایی بر غلظت این آلاینده ها صورت گرفت. بدین منظور شش ایستگاه در طول رودخانه انتخاب و به صورت تصادفی از هر ایستگاه سه نمونه آب و رسوب در تابستان و زمستان 1394 برداشت شد. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه و هضم نمونه ها، سنجش فلزات سنگین با استفاده از دستگاه جذب اتمی شعله صورت گرفت. از نرم افزار SPSS و نیز آزمون های آماری ANOVA، T-test و همبستگی پیرسون جهت تجزیه و تحلیل نتایج فلزات و پارامترهای مورد بررسی در آب و رسوبات استفاده گردید. براساس نتایج میانگین غلظت فلزات Pb، Zn، Cr و Cd در آب به ترتیب 62/0±1/3، 04/1±42/4، 45/1±29/6 و 06/0±31/0 g/lµ و در رسوب 7/3±8/19، 20/7±9/65، 5/6±8/41 و 25/0±1/2 g/gµ اندازه گیری شد. نتایج آنالیز واریانس یکطرفه نشان داد میانگین فلزات و پارامترهای فیزیکوشیمیایی در بین ایستگاه های مختلف دارای اختلاف معنی داری هستند (05/0>P). آزمون T-test نیز اختلاف معنی داری را در مقایسه غلظت فلزات و پارامترها (به جز DO و دانه بندی) بین دو فصل نشان داد (05/0>P). بررسی ارتباط بین پارامترهای فیزیکوشیمیایی (pH، EC، TDS، دما و شوری) و میزان فلزات در آب رودخانه نشان داد پارامترهای مختلف بر میزان انحلال فلزات در آب رودخانه تاثیر متفاوتی دارند. ارتباط بین پارامترهای فیزیکوشیمایی رسوب با میزان فلزات در رسوبات رودخانه نیز نشان داد اندازه ذرات رسوب تاثیر قابل توجهی بر توزیع مکانی و تجمع فلزات در رسوب ندارد، در حالی که درصد مواد آلی با میزان تمام فلزات رابطه مثبت معنی داری نشان داد. یافته های این مطالعه اطلاعات مفیدی را در مورد توزیع پارامترهای فیزیکوشیمیایی و غلظت فلزات سنگین در رودخانه کارون ارایه می دهد که می تواند به نظارت و ارزیابی آب در منطقه کمک کند.