روش بهینه تولید زیست توده میسلیومی Ganoderma lucidum در ملاس نیشکر

قارچ دارویی Ganoderma lucidum به عنوان یکی از موثرترین محصول های طب سنتی در شرق آسیا شناخته شده است. بدنه بازیدیوکارپ، میسلیوم و اسپور این قارچ حاوی حدود 400 ترکیب مختلف زیست فعال به همراه پلی ساکاریدها، پپتیدوگلیکان ها و تری ترپن ها، به عنوان گروه های موثر با ارزش دارویی می باشند. برای تولید مقیاس بزرگی از زیست توده این قارچ حاوی پل ی ساکاریدهای ضد تومور و سرطان، کشت غوطه ور آن یکی از موثق ترین فن آوری ها است. با توجه به اینکه رشد میسلیوم قارچ با عوامل محیطی مختلف مانند pH، دما و مواد مغذی در دسترس آن ارتباط دارد، هدف از این پژوهش تعیین تاثیر pH، دما، غلظت های مختلف منبع کربن و نیتروژن بر رشد زیست توده قارچ در محیط ملاس نیشکر بود.

بخش اول پژوهش به شناسایی ریختی و مولکولی جدایه ایرانی G. lucidum اختصاص داده شد. سپس تاثیر منبع های کربن آرابینوز، مالتوز، سلولاز و زایلوز با غلظت های 0/1، 0/2 و 0/3 درصد، منبع های نیتروژن عصاره مخمر، MgSo4.7H2O، پپتون وK2Hpo4 با غلظت های 0/2، 0/3 و 0/4 درصد، اثر pH 4، 4/5، 5، 5/5، دماهای 25، 28 و 32 درجه سلسیوس و تعداد 2 ، 3 یا 4 قرص به قطر  mm25 زادمایه، بر تولید زیست توده میسلیومی G. lucidum در ملاس نیشکر، در آزمایش های در قالب طرح آماری کاملا تصادفی با چهار تکرار برای هر تیمار در شرایط آزمایشگاهی مطالعه شدند.

مقایسه میانگین وزن خشک میسلیوم تولیدی در تیمارهای مختلف این آزمایش نشان داد که بین تیمارهای مختلف در سطح احتمال 5درصد اختلاف معنی داری وجود دارد. بیشترین توده میسلیومی قارچ با منبع نیتروژن پپتون با غلظت 3/0درصد،  منبع کربن مالتوز با غلظت 2/0درصد ، pH=5 ، دمای 28 درجه سلسیوس و افزودن 3 قرص به قطر 5mm2  زادمایه قارچ در محیط مایع ملاس نیشکر بدست آمد.

ملاس نیشکر می تواند به عنوان یک محیط ارزان و مقرون به صرفه برای تولید زیست توده G. lucodum مورد استفاده قرار گیرد. این پژوهش برای نخستین بار نشان داد، که می توان با افزودن پپتون با غلظت 0/3 درصد ، مالتوز با غلظت 0/2 درصد، به ملاس نیشکر، با 3 قرص به قطر 5mm2 زادمایه، در pH=5  و دمای 28 درجه سلسیوس بیشترین زیست توده این قارچ دارویی را تولید کرد.