بررسی تنوع ترکیب های شیمیایی اسانس چهارگونه مریم گلی (Salvia) رویش یافته در منطقه کاشان

 انواع گونه های جنس مریم گلی به دلیل وجود ترکیب های موثر و فعال در آنها برای پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری ها در طب سنتی استفاده می شوند. در این پژوهش ترکیب های شیمیایی اسانس بخش های هوایی چهار گونه از جنس Salvia شامل دو جمعیت از گونه Salvia limbata C. A. Mey.، دو جمعیت از Salvia reuterana Boiss. و یک جمعیت از هریک از گونه هایSalvia syriaca L. وSalvia ceratophylla L.از منطقه کاشان مطالعه شد. گیاهان مورد مطالعه در زمان گلدهی از مناطق مختلف کاشان جمع آوری شدند. اسانس گیری به وسیله دستگاه کلونجر انجام شد. آنالیز ترکیب های شیمیایی اسانس این گونه ها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی به همراه طیف سنج جرمی (GC-MS) انجام شد. در این مطالعه بازده اسانس بین 0.15 تا 0.32 درصد وزنی- وزنی متغیر بود. اسپاتولنول ترکیب عمده اسانس گونه S. syriaca با 16.8% و S. ceratophylla با 27.2% بود. اسکلاریول نیز ترکیب عمده گیاه S. reuterana از مرق و دره به ترتیب با 21.2% و 11.5% و بتا-پینن با 20.4% و 13.8% به ترتیب از ترکیب های عمده گیاه S. limbata از قزاآن و دره بودند. تنوع کمی و کیفی مشاهده شده در ترکیب های موثر اسانس شش گونه مورد مطالعه می تواند به علت عوامل مختلف اکولوژیکی، ژنتیکی، جغرافیایی و فاکتورهای تغذیه ای باشد. بنابراین برای استفاده بهینه از مواد موثر این گیاه در علوم دارویی و علوم مرتبط با آن نیاز به مطالعات گسترده تری بین گونه های مختلف این جنس در مناطق مختلف است.