مفهوم سازی «فضا» در زبان فارسی در چهارچوب نظریه فرازبان معنایی طبیعی (با تمرکز بر نخستی معنایی «نزدیک»)

پژوهش پیش رو پژوهشی پیکره بنیاد است که می کوشد با رویکرد فرازبان معنایی طبیعی به بررسی چگونگی مفهوم سازی فضا در زبان فارسی بپردازد. در رویکرد فرازبان معنایی طبیعی، هشت نخستی معنایی برای مفهوم فضا شناسایی و معرفی شده است (شامل WHERE~PLACE, HERE, ABOVE, BELOW, FAR, NEAR, SIDE, INSIDE) و باور بر این است که این نخستی ها در همه زبان ها واژگانی شده اند. این پژوهش محدود به بررسی نخستی NEAR است و بازنمایی مفهوم «فضا» را بر اساس این نخستی، با استفاده از نمونه های واقعی و پیکره ای مورد تحلیل قرار می دهد. داده های پژوهش برگرفته از پیکره زبانی همشهری است. نتایج پژوهش نشان می دهد که نخستی معنایی NEAR در زبان فارسی دارای سیزده نماگر متفاوت شامل «نزدیک، کنار، پیش، نزد، جنب، بغل، پهلو، دم، لب، حوالی، جوار، مجاور، در مجاورت» بوده که هریک به لحاظ گستره مفهومی و دامنه کاربردی ویژگی های خاصی را دارا بوده و از این لحاظ تفاوت هایی با هم دارند.