بررسی رابطه تیپ های هوایی تبریز و آلودگی هوا

آلودگی هوا، به‏ ویژه در کلان‏شهرها، اهمیت قابل توجهی دارد. از عوامل تشدیدکننده این مشکل شهری شرایط جوی و تیپ‏های هوایی حاکم بر شهرهاست. تبریز از جمله کلان‏شهرهای کشور است که با شرایط حاد آلودگی هوا مواجه است. هدف اصلی از این پژوهش بررسی رابطه شرایط جوی و تیپ‏های هوایی تبریز در تشدید آلاینده ‏های هواست. بدین‏ منظور، سه نوع داده استفاده شده است: اول، میانگین داده‏های ساعتی گازهای آلاینده جو جهت بررسی آلودگی جو؛ دوم، میانگین داده ‏های روزانه هواشناسی برای استخراج تیپ‏های هوایی؛ سوم، داده‏ های بازکاوی‏ شده مرکز ملی پیش‏بینی محیط و مرکز ملی پژوهش‏های جوی ایالات ‏متحده امریکا برای وارسی الگوهای جوی توام با تیپ‏های هوایی به‏کار گرفته شد. نتایج بررسی تیپ‏های هوایی توام با روزهای آلوده نشان داد باد غالب جنوب غربی- شمال ‏شرقی با سرعت کم است که حاصل استقرار مرکز پرفشار اروپا و سیبری در شمال‏ غربی و شمال ‏شرقی ایران و استقرار مرکز کم ‏فشار روی دریای خزر بوده است و توام با حرکت هوا از مناطق پرفشار به منطقه کم‏ فشار به‏ صورت ساعت‏گرد و همراه تکوین جریانات جنوب ‏غربی بوده است. روزهایی که آلاینده PM10 به شدیدترین میزان رسیده است بر روی منطقه مورد مطالعه در تراز 1000 هکتوپاسکال مرکز کم ‏فشار و در تراز 500 هکتوپاسکال جریانات مداری حاکم است. باد تراز دریا و 500 هکتوپاسکال به‏ صورت جنوب غربی و غربی است. از آنجا که صنایع در غرب تبریز قرار دارند، کم‏ فشار مذکور در ارتباط با سامانه ‏های مجاور آلودگی صنایع را به مرکز شهر هدایت می‏کند.