سایش در روابط اعضای هیئت علمی دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و ارائه راهکارهایی برای بهبود آن

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان سایش در روابط میان اعضای هییت علمی دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و ارایه راهکارهایی برای بهبود آن انجام شد. رویکرد پژوهش کمی بود و از روش توصیفی از نوع مطالعات همبستگی و روش تحلیل رگرسیون چندگانه و ابزار پرسشنامه برای اجرای آن بهره گرفته شد. جامعه آماری اعضای هییت علمی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی دولتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشور بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 601 نفر انتخاب شدند. یافته های پژوهش بیانگر آن است که 24/56 درصد از اعضای هییت علمی شرکت کننده در این پژوهش در دوره کاری خود در معرض سایش بوده اند و در این میان اعضای هییت علمی زن و مجرد با مرتبه علمی استادیاری و وضعیت استخدامی پیمانی سایش اجتماعی را بیشتر از دیگر ابعاد سایش (کلامی و فیزیکی) تجربه کرده اند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که عوامل سازمانی و فردی با سایش رابطه معنادار دارد و تغییرات واریانس سایش در میان اعضای هییت علمی را در سطح بالایی تبیین و پیش بینی می کند. بر پایه نتایج به دست آمده از آزمون رگرسیون عوامل سازمانی نسبت به عوامل فردی با قدرت بیشتری سایش را پیش بینی می کند و از میان مولفه های پنج گانه تشکیل دهنده عوامل سازمانی، دو عامل فرهنگ سازمانی و رهبری دانشگاهی ضمن داشتن رابطه معنادار و غیرمستقیم با سایش، نسبت به دیگر مولفه ها قدرت بیشتری در تبیین سایش دارند و سه مولفه قوانین و مقررات، تبعیض سازمانی و فرهنگ و جامعه از نظر قدرت پیش بینی تغییرات سایش و تبیین آن به ترتیب در جایگاه سوم تا پنجم قرار دارند. برای رسیدن به راهکارهای مناسب به منظور بهبود آسیب سایش در نهادهای آموزش عالی و در میان اعضای هییت علمی بسان کنشگران اصلی این نهادها از روش گروه های کانونی استفاده شد که بازنگری در برنامه های جامعه پذیری اعضای هییت علمی، تمرکززدایی در جذب و بازنگری در مفاد آیین نامه ارتقا، پرهیز از سیاست زدگی و لزوم مشارکت دانشگاهیان در انتخاب روسای دانشگاهی بر پایه شایسته سالاری، تبدیل سایش به یک گفتمان کلان اجتماعی - ساختاری، راه اندازی سازوکار فرجام خواهی شفاف و بازخورد دهنده و دارای قدرت ساختاری به ترتیب از جمله راهکارهایی است که از منظر شرکت کنندگان در جلسات گروه کانونی پژوهش می تواند راهی به سوی برون رفت از این آسیب بگشاید.