شناسایی ویروس رگبرگ روشنی زرد مرکبات در استان مازندران

ویروس رگبرگ روشنی زرد مرکبات (Citrus yellow vein clearing virus)، ویروسی خسارت زا از جنس Mandarivirus است که در سال های اخیر وقوع آن پس از کشورهای پاکستان، هند، ترکیه و چین، از ایران هم گزارش شده است. در میزبان های حساس شناخته شده در کشور شامل نارنج، لمون و پرشین لایم، علایم زردی رگبرگ های جانبی با نواحی آب سوخته متناظر در پشت برگ ظاهر می شود. این علایم مبنای تشخیص اولیه بیماری در نهال ها و درختان نارنج ، لمون و پرشین لایم در نهالستان ها و باغ‎های مرکبات استان مازندران قرار گرفت. از تعداد 53 نمونه جمع آوری شده از شهرستان های این استان در بهار سال های 1395، 1396 و 1397، سه جدایه SOU، LEN و LIE از میزبان های فوق جهت آزمون های تکمیلی انتخاب شدند. انتقال مکانیکی و پیوندی این جدایه ها در گلخانه با دمای کنترل شده به گیاهان لوبیا، نارنج و لمون با موفقیت انجام شد. در شرایط باغ نیز، علایم شاخص بیماری پس از پیوند ارقام حساس عاری از ویروس روی تنه درختان بیمار به دست آمد. به منظور تایید آلودگی گیاهان محک نارنج و لمون و نمونه های باغی، استخراج آران ا کل به روش SDS-Potassium acetate از بافت های جوان علایم دار انجام پذیرفت. بررسی نمونه ها با استفاده از آزمون RT-PCR دو مرحله ای و جفت آغازگر اختصاصی ژن پروتئین پوششی ویروس رگبرگ روشنی زرد مرکبات، منجر به تکثیر قطعه مورد نظر با اندازه 614 جفت باز شد. ترادف این ناحیه از ژن در جدایه های مورد بررسی با توالی سایر جدایه های ویروس رگبرگ روشنی زرد مرکبات از چین، هند، پاکستان و ترکیه در سطح  75/95 تا 37/98 درصد شباهت داشت. درخت تبارزایی بر اساس این قسمت از ژنوم، جدایه های ایرانی را با دو جدایه از هند و ترکیه و دو جدایه پاکستانی در یک گروه قرار داد. با توجه به شناسایی ویروس رگبرگ روشنی زرد مرکبات در استان مازندران و نظر به شیوه های مختلف انتقال و خسارت بیماری ناشی از این ویروس، پیشگیری از گسترش آن به کانون های جدید بسیار حایز اهمیت است.