ارزیابی تنوع ژنتیکی صفات زراعی و فیزیولوژیک گندم در دو محیط مزرعه ای

این پژوهش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی گندم نان، گندم دوروم و تریتیکاله با استفاده از صفات زراعی و فیزیولوژیک انجام شد. ارزیابی تنوع ژنتیکی 24 ژنوتیپ در دو ناحیه (مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان، واقع در لورک نجف آباد و مزرعه عاشق آباد اصفهان) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار در هر ناحیه، در سال 96-1395 انجام گرفت. در این مطالعه 20 ژنوتیپ گندم نان (3 داخلی و 17 خارجی)، دو ژنوتیپ گندم دوروم و دو ژنوتیپ تریتیکاله مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ژنوتیپ برای کلیه صفات به جز فلورسانس بیشینه معنی دار بوده است. در تمام صفات مورد مطالعه ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنتیکی برای اکثر صفات اختلاف زیادی نداشته اند که نشان دهنده تاثیر بیشتر آثار ژنتیکی بر این صفات بوده است. بررسی روابط همبستگی نشان داد که بین عملکرد دانه با صفات تعداد سنبله در بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. تجزیه به عامل ها، چهار عامل پنهانی را که در مجموع 66/47 درصد از تنوع موجود در مجموعه بود را توجیه کرد. این عامل ها به ترتیب تحت عنوان طول دوره  رسیدگی، دانه، عملکرد و فتوسنتز معرفی شدند. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها بر مبنای صفات مورد مطالعه ژنوتیپ ها را در چهار گروه تفکیک کرد که بعضی از گروه ها دارای خصوصیات مطلوب بوده و برای مقاصد به نژادی مفید هستند.