بیماری کبد چرب غیر الکلی و نارسایی های ناشی از آن از دیدگاه طب سنتی ایرانی و طب رایج

کبد بزرگ‌ترین عضو بدن است که در متابولیسم، سوخت ‌و ساز مواد مختلف و سم‌زدایی نقش اصلی را در بدن ایفا می‌کند. کبد چرب به عنوان شایع‌ترین علت سیروز و سرطان کبد شناخته می‌شود. به علاوه در مبتلایان به کبد چرب احتمال عوارض قلبی عروقی هم افزایش می‌یابد. مواد و روش‌ها: این تحقیق مطالعه مروری و با روش کتابخانه‌ای است که با بررسی منابع مستند طب سنتی ایران، طب رایج، بانک‌ها و پایگاه‌های مختلف اطلاعاتی موجود انجام گرفته است.

بیماری کبد چرب غیر الکلی به وجود استیاتوز کبدی بدون دخالت علل ثانویه تجمع چربی در کبد مثل مصرف زیاد الکل، اطلاق می‌گردد. اساس درمان کبد چرب بر پایه اصلاح سبک زندگی می‌باشد که شامل دو محور اصلی تغذیه مناسب و ورزش است. موارد خفیف بیماری که فرد مبتلا، مستعد پیشرفت فیبروز می‌باشد، درمان توصیه می‌شود. کبد چرب با چند بیماری طب سنتی از جمله سوءمزاج‌های سرد کبد، سوءالقنیه و استسقاء تشابه دارد. از دیدگاه طب سنتی نیز علایم بیماران شامل طیفی از بی‌علامتی تا احساس خستگی، کسالت و ناراحتی سمت راست شکم می‌باشد. سده ‌کبدی در اثر عوامل مختلفی به وجود می‌آید که شایع‌ترین علل آن خلط غلیظ است. سده می‌تواند در قسمت محدب یا مقعر کبدی ایجاد شود.

در تدوین این پژوهش، اصل امانتداری و صداقت استناد به متون مورد استفاده، رعایت اصالت منابع و پرهیز از جانبداری در استنباط از متون یا تحلیل‌ها رعایت شده است.

برخی داروهای مورد استفاده در درمان کبد چرب در پزشکی رایج عبارتند از: متفورمین، تیازولیدین دیون‌ها. در درمان سنتی سوء‌مزاج سرد کبدی تجویز ادویه با طبیعت گرم به صورت خوراکی و گاهی به صورت موضعی و تاکید بر مصرف بیشتر غذاهای با طبع گرم می‌باشد. در درمان سوءمزاج تر کبدی، داروها و ادویه‌جات گرم، توصیه به ورزش، رژیم و پاکسازی بدن از خلط بلغم توصیه می‌گردد. در رابطه با سده کبدی، اگر سده در محدب کبد باشد از مدرات استفاده می‌شود. اگر سده در مقعر کبد باشد، مسهل تجویز می‌گردد. در درمان سوءالقنیه باید از تولید مواد زاید در بدن جلوگیری شود، سپس ایارج تجویز می‌شود.