ارزیابی خطرپذیری رخداد سیل در حوضه تجن با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی

در پژوهش حاضر سعی شده است تا ارزیابی مناسبی از وضعیت سیل‏خیزی و خطرپذیری سیل برای حوضه تجن ارایه شود. به این منظور، با تهیه نقشه‏های پهنه‏بندی خطر سیل و تحلیل حساسیت سیل‏خیزی برای حوضه، مناطق مستعد شناسایی و میزان خطرپذیری برای حوضه سنجش شده است. به این منظور، از مدل تلفیقی مبتنی بر تحلیل سلسله مراتبی و منطق فازی (F-AHP) به منظور اولویت‏بندی، شناسایی عوامل موثر بر رخداد سیل (شامل عوامل زمین‏شناسی، اقلیمی و انسانی و...) و همچنین، تعیین میزان تاثیر هر یک از شاخص‏های ارزیابی سیل (شامل سرعت جریان، عمق جریان، متوسط بارش، تبخیر، شیب، الگوی زهکشی، دشت سیلابی، شبکه راه‏ها و پوشش زمین) بهره گرفته شده است. این اطلاعات بعد از ارزیابی محاسباتی فازی در MATLAB به محیط GIS انتقال یافته و نقشه‏های شاخص فازی‏سازی شده/ غیرفازی‏سازی شده منطقه تهیه شده است. هدف از این کار، افزایش دقت و همچنین به کارگیری تلفیقی مدل فازی است. این نقشه‏ها برای شناسایی مناطق حساس سیل (نقشه خطرپذیری) و پهنه‏بندی مخاطره (در 5 گروه پرخطر تا کم خطر) به کار برده شده است. با توجه به نتایج حاصل از سنجش خطرپذیری در حوضه تجن مشخص شده است که مهم ترین تمرکز مناطق حساس سیل در محدوده رودخانه اصلی نسبت به سایر بخش‏ها و در محدوده دلتای رودخانه در مصب است. همچنین، با توجه به الگوی زهکشی منطقه به خصوص در بخش شرقی حوضه، مشخص شده است که این مناطق نیز از حساسیت زیاد سیل‏خیزی برخوردار بوده که با توجه به ساختار زهکشی‏ها می‏توان بیان کرد که تاثیر رخداد به صورت فعالیت‏های زمین‏شناسی است.