پیش بینی بهزیستی روان شناختی در سالمندان بر اساس معنویت، قدردانی از خدا و حمایت اجتماعی ادراک شده

 امروزه مراقبت های روان شناختی از سالمندان به دلیل قرار داشتن در معرض تهدیدات بالقوه ناشی از بالارفتن سن، احساس تنهایی، کاهش تدریجی فعالیت های جسمی و افزایش شیوع بیماری های مزمن، انزوای اجتماعی و ناتوانی های جسمی و ذهنی، مورد توجه فزاینده ای قرار گرفته است. رویکرد جدید روان شناسی مثبت به سلامت روانی، تلاش دارد تا از طریق شناسایی و پرورش توانایی ها و شایستگی های روانی به ارتقای بهداشت روانی افراد کمک کند. پژوهش حاضر در زمستان 1395 با هدف پیش بینی بهزیستی روان شناختی سالمندان بر اساس مولفه های روان شناسی مثبت شامل معنویت، قدردانی از خدا و حمایت اجتماعی ادراک شده انجام گرفت.

روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی همبستگی بود. در این پژوهش 211 سالمند در دامنه سنی 60 تا 75 سال شامل 109 مرد (51/6) و 102 زن (48/4) غیرمقیم خانه سالمندان در شهرستان کاشان به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و به سوالات جمعیت شناختی (سن، جنس، تحصیلات، وضیت تاهل و وضعیت اقتصادی) و مقیاس های سلامت معنوی پالوتزین و الیسون، قدردانی از خدای امونس و همکاران، حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران و بهزیستی روان شناختی ریف پاسخ دادند. داده ها در دو سطح توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی از طریق آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

 میانگین و انحراف استاندارد بهزیستی روان شناختی 10/68±77/1، معنویت 51/36±90/22، قدردانی از خدا 2/41±14/90، حمایت اجتماعی خانواده 4/2±21/6، حمایت اجتماعی دوستان 5/8±16/5 و حمایت اجتماعی افراد مهم 5±20/32 بود. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که به ترتیب، معنویت (0/001=P، 02/62=209,1F، 22/0= ∆R2 و 0/47=β)، حمایت اجتماعی خانواده (0/001=P، 06/11=208,1F، 039/0=∆R2 و 0/21=β)، قدردانی از خدا (001/0=P، 80/4=207,1F، 0/017=∆R2 و 0/16=β) در طی سه گام توانستند 27 درصد از واریانس بهزیستی روان شناختی سالمندان را به طور معناداری تبیین کنند. 

نتایج پژوهش حاضر نشان داد افزایش معنویت، قدردانی از خدا و حمایت اجتماعی ادراک شده به ویژه از جانب خانواده موجب افزایش بهزیستی روان شناختی در سالمندان می شود. از این رو، تقویت و توجه به نیازهای معنوی و حمایت اجتماعی ادراک شده سالمندان در سیاست گذاری و برنامه ریزی مراقبت های بهداشتی برای آنان می تواند به افزایش بهزیستی روان شناختی در سالمندان کمک کند.