ارزیابی تنوع در مکان ژنی خودناسازگاری و جداسازی اولین آلل این مکان ژنی در ژنوتیپ-های بومی درخت به (Cydonia oblonga Mill.) ایران

درخت به (Cydonia oblonga Mill.) از نظر سازگاری گرده، گونه ای خودسازگار محسوب می شود، لیکن سطوح متفاوتی از خود ناسازگاری در ارقام و ژنوتیپ های آن گزارش شده است. با توجه به عدم بررسی آلل های خودناسازگاری مکان ژنی و تنوع احتمالی آللی این مکان ژنی (S) در درخت به و تاثیر آن در میزان خود ناسازگاری، در این تحقیق به ارزیابی تنوع در مکان ژنی خودناسازگاری، جداسازی، تعیین توالی و ودیعه گذاری اولین آلل خودناسازگاری در شماری از ارقام و ژنوتیپ های بومی این درخت پرداخته شد. آغازگرهای مورد استفاده بر اساس نواحی محافظت شده C1 و C5 مکان ژنی S در گونه های نزدیک مشتمل بر سیب و گلابی طراحی شدند. ژنوتیپ های مورد بررسی مشتمل بر 55 رقم و ژنوتیپ از استان های اصفهان، خراسان رضوی، اردبیل و گیلان بودند و تکثیر این مکان ژنی نشان دهنده تنوع آن در ژنوتیپ ها بود. قطعات تکثیری با طول بین 500 تا 1100 باز در 13 اندازه مختلف در ارقام و ژنوتیپ ها مشاهده شدند که به صورت Sq1 تا Sq13 به صورت مقدماتی کدگذاری شدند. بیش ترین فراوانی آللی مربوط به آلل Sq13 با 7/17 درصد فراوانی و پس از آن آلل Sq4 با 4/14 درصد فراونی بود. تعیین توالی کامل این مکان ژنی در ژنوتیپ KM1 یا به ترش اصفهان ضمن تشخیص اولین آلل خودناسازگاری این گونه که به صورت S1 (MF281258) نام گذاری و ودیعه گذاری شد، بیانگر بالاترین شباهت این آلل با دو آلل خودناسازگاری S6 گونه سیب Malus domestica Borkh. و آلل Ss (S111) گونه گلابی Pyrus communis L. به ترتیب با 94 و 93 درصد شباهت نوکلیوتیدی بود.