بررسی دیدگاه های مطرح در بازیابی اطلاعات و تبیین دیدگاه نوین: دیدگاه نشانه شناسی

هدف پژوهش حاضر، بررسی دیدگاه های غالب در حوزه بازیابی اطلاعات در علم اطلاعات و دانش شناسی (دیدگاه های نظام مدار، کاربرمدار و حوزه مدار) و تبیین دیدگاه نوین «نشانه شناسی» در این حوزه است. پژوهش در پی پاسخگویی به این پرسش هاست که مولفه های اصلی دیدگاه های مطرح در علم اطلاعات و دانش شناسی کدامند؟ دیدگاه نشانه شناسی چه ویژگی هایی داشته و ارزش افزوده آن نسبت به سایر دیدگاه های مطرح شده، چیست؟

روش پژوهش:

 پژوهش هایی که از مفاهیم، الگوها و نظریه های علم نشانه شناسی در حوزه های مختلف علم اطلاعات و دانش شناسی استفاده کرده اند در پایگاه های اطلاعاتی امرالد، اسکوپوس و گوگل اسکالر جستجو گردید. مقالات بازیابی شده، بررسی و در نهایت نزدیک به 23 مقاله در این زمینه انتخاب گردید. عنوان، چکیده و نتایج مقالات همراه با متن کامل مقاله های کاملا مرتبط با هدف پژوهش تحلیل شد.

تحلیل محتوای مقالات نشان داد که عمده پژوهش های انجام شده در این حوزه بین سال های 2000 الی 2018 و توسط پژوهشگران کشور دانمارک منتشر شده اند. برخی از مقالات به تبیین و تعریف مفهوم اطلاعات براساس مفاهیم و نظریه های علم نشانه شناسی پرداخته و دیدگاه نوینی را در علم اطلاعات و دانش شناسی براساس این تعریف، به نام دیدگاه نشانه شناسی ارایه کرده اند.

نتایج پژوهش نشان داد که دیدگاه های نظام مدار، کاربرمدار و حوزه مدار بر مدرک تاکید داشته اند و هر یک بر جنبه ای تاکید داشته اند. دیدگاه نشانه شناسی، اطلاعات را نشانه درنظر گرفته و آن را براساس ویژگی های نشانه تعریف کرده است. این دیدگاه  می تواند ویژگی های سه دیدگاه پیشین را با یکدیگر تلفیق نماید و اطلاعات را فارغ از رسانه ای که آن را حمل می کند تعریف و مرزهای وابسته به مدرک را از بین ببرد.