تاثیر بهره‏ وری علمی بر رشد صادرات مبتنی بر فناوری برتر

صادرات از عوامل تعیین کننده توسعه تجارت و رشد پایدار اقتصادی است که در اقتصاد مدرن به‏شدت متاثر از فناوری برتر و شاخص پیچیدگی اقتصادی است. از آنجاییکه بهره وری علمی شرایط لازم برای کسب فناوری برتر را فراهم می‏آورد بنابراین جهت توسعه بخشی صادرات و متناسب با ویژگی تک محصولی بودن صادرات از منابع تجدیدنشدنی کشورهای درحال توسعه، چالش قابل طرح این است که تا چه اندازه رشد بهره‏وری علمی توانسته است بر مقوله صادرات با فناوری برتر کشورهای درحال توسعه موثر واقع شود؟ برای این منظور هدف از پژوهش، بررسی تاثیر شاخص بهره وری علمی بر صادرات با فناوری برتر کشورهای درحال توسعه (G15) طی سال‏های 2018-2000، با استفاده از روش خودرگرسیون برداری پانل دیتا (PVAR) است. نتایج آزمون عکس‏العمل آنی نشان می‏دهد که طی یک دوره 10 ساله، با بروز شوک مثبت از جانب متغیرهای بهره وری علمی، ریسک اقتصادی و ریسک مالی، صادرات با فناوری برتر افزایش می یابد، اما تاثیر مثبت ریسک سیاسی بر صادرات با فناوری برتر بسیار ناچیز است. همچنین نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان می دهد که به ترتیب متغیرهای صادرات با فناوری برتر، ریسک اقتصادی، بهره وری علمی، ریسک مالی و ریسک سیاسی، بیشترین تاثیر را بر صادرات با فناوری برتر دارند. نتایج پژوهش نشان می دهد، در یک دوره 10 ساله ایجاد یک شوک در بهره وری علمی بر صادرات با فناوری برتر تاثیر مثبت می‏گذارد و به مرورزمان بهره وری علمی بر صادرات با فناوری برتر به صورت فزاینده افزایش می‏یابد. همچنین یک شوک مثبت در ریسک مالی، در ابتدا سبب افزایش فزاینده در صادرات با فناوری برتر می شود اما این اثرات دایمی نبوده و بعد از حدود 4 سال، تاثیر آن کاهش می یابد. ریسک اقتصادی نیز تاثیر مثبتی در افزایش صادرات با فناوری برتر دارد، درحالیکه تاثیرپذیری صادرات با فناوری بالا از ریسک سیاسی ناچیز است. همچنین نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان می‎دهد که به ترتیب متغیرهای صادرات با فناوری برتر، ریسک اقتصادی و بهره‎وری علمی بیشترین تاثیر را بر صادرات با فناوری برتر دارند. ریسک مالی تاثیری کم و ریسک سیاسی کم‏ترین تاثیر را بر صادرات با فناوری برتر دارند.