اثر نانو سیلیس و تبوکونازول روی برخی صفات فیزیولوژیکی، رشد و عملکرد شکر سفید چغندرقند تحت تنش خشکی

شواهد زیادی وجود دارد که نقش تریازول ها و سیلیس را در تخفیف اثرات تنش های غیرزیستی نشان می دهند. با این وجود، تاکنون قابلیت نانوسیلیس و تبوکونازول و اثرات متقابل احتمالی آنها در بهبود اثرات تنش خشکی و مکانیسم های مرتبط با آن در چغندرقند مورد بررسی قرار نگرفته است. به این منظور، یک آزمایش فاکتوریل خردشده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مهندس مطهری واقع در کمالشهر کرج طی سال های 1395 و 1396 انجام شد. سه رژیم آبیاری به‎میزان 100، 75 و 50 درصد تبخیر و تعرق گیاه (به ترتیب آبیاری معمول، تنش ملایم و تنش شدید) در کرت های اصلی قرار گرفتند. کرت های فرعی شامل ترکیب فاکتوریل سه سطح پاشش نانو سیلیس (0، 1 و 2 میلی‎مولار) و دو سطح تبوکونازول (0 و 25 میلی گرم در لیتر) بودند. نتایج نشان داد در شرایط تنش شدید خشکی، اثر نانوسیلیس روی صفات مورد بررسی وابسته به دز بود به طوری که کاربرد نانوسیلیس با غلظت یک میلی‎مولار موجب بهبود پارامترهای رشد و صفات فیزیولوژیکی شد و عملکرد شکرسفید و حداکثر ماده خشک را به ترتیب به میزان 20 و 17 درصد در مقایسه با تیمار تنش شدید خشکی بدون کاربرد نانوسیلیس، افزایش داد. در شرایط تنش شدید خشکی (آبیاری به میزان 50 درصد تبخیر و تعرق گیاه)، بیشترین شاخص سطح برگ، میزان کلروفیل و محتوای نسبی آب برگ در تیمار  مصرف یک میلی‎مولار نانو سیلیس مشاهده شد. در شرایط تنش شدید خشکی، کاربرد سیلیس به میزان دو میلی‎مولار اثر نامطلوبی بر عملکرد شکر داشت. کاربرد توام سیلیس و تبوکونازول از طریق حفظ سبزینگی گیاه و جلوگیری از پیری برگ ها موجب بهبود تولید ماده خشک و عملکرد شکر شد که ممکن است بیانگر وجود اثر متقابل بین دو ترکیب مذکور باشد. این نتایج نشان می دهد که نانوسیلیس و تبوکونازول می توانند به عنوان ابزار مناسبی برای تخفیف اثرات تنش خشکی در چغندرقند مورد استفاده قرار گیرند.