تحلیل فضایی مناطق سیل زده و سیل خیز شهر نورآباد لرستان و مخاطرات آن

سیلاب ها از مهم ترین مخاطراتی هستند که سبب وارد آوردن خسارات زیادی به نواحی شهری می شوند. شهر نورآباد در استان لرستان یکی از شهرهای است که در معرض سیلاب قرار دارد. در این تحقیق به شناسایی مناطق سیل زده و همچنین مناطق سیل خیز در محدوده شهری نورآباد پرداخته شده است. برای شناسایی مناطق سیل زده و مناطق مستعد وقوع سیلاب از مدل رقومی ارتفاع 5 متر، نقشه توپوگرافی 1:50000، تصاویر راداری سنتنیل 1، اطلاعات مربوط به دبی و ضریب زبری رودخانه به عنوان داده های تحقیق استفاده شده است. نرم افزارهای ARCGIS، HEC-RAS و SNAP نیز ابزارهای تحقیق محسوب می شوند. این تحقیق در چهار مرحله انجام گرفت که در مراحل اول و دوم به ترتیب با استفاده از تصاویر راداری سنتنیل 1 و بازدیدهای میدانی، مناطق سیل زده در فروردین 1398 مشخص شد. در مرحله سوم، با استفاده از روش HEA-RAS مناطق سیل خیز شناسایی شد و در مرحله چهارم، نتایج با هم مقایسه و ارزیابی شد. نتایج ارزیابی مناطق سیل زده با استفاده از تصاویر راداری و بازدیدهای میدانی بیانگر آن است که بر اثر سیلاب فروردین 1398، به ترتیب 562/0 و 212/1 کیلومتر مربع از محدوده شهری با سیلاب مواجه شد. همچنین نتایج به کارگیری روش HEC-RAS نیز نشان می دهد که 542/1 کیلومتر مربع از محدوده شهری نورآباد در معرض وقوع سیلاب با دوره بازگشت صدساله قرار دارد. ارزیابی و مقایسه نتایج استفاده از روش های مختلف بیانگر صحت نتایج به دست آمده است. در واقع مناطقی که در بازدیدهای میدانی به عنوان مناطق مستعد سیلاب شناسایی شده است و در تحلیل تصاویر راداری و نتایج حاصل از روش HEC-RAS، جزء مناطق مستعد سیلاب اند، در بازدیدهای میدانی نیز تایید می شوند. بر این اساس، خسارت با دوره بازگشت صدساله ممکن است دست کم در حدود سه برابر خسارت سیلاب 1398 هزینه داشته باشد. پیشنهاد می شود که برای کاهش خسارت سیلاب و مدیریت آن، ابتدا برای آزادسازی حریم صدساله رود اقدام شده و سپس سد سیلاب گیر در بخش کوهستانی حوضه نورآباد احداث شود.