بررسی نقش حفاظتی گونه .Astragalus brachycalyx Fisch (گون گزی) بر بانک بذر خاک تحت چرای دام در مراتع ییلاقی شهرستان بویراحمد

بانک بذر خاک می تواند اطلاعات ارزشمندی را جهت احیاء و اصلاح اکوسیستم های مرتعی فراهم آورد. در مناطق خشک و نیمه خشک، گیاهان بوته ای ممکن است سبب تجمع بانک بذر در زیراشکوب شوند و بذرهای رویش یافته را در برابر چرای دام محافظت کنند. این مطالعه با هدف بررسی اثر گونه Astragalus brachycalyx بر ترکیب بانک بذر خاک دو منطقه قرق و تحت چرای دام مراتع ییلاقی مله شوره و گورگوی شهرستان یاسوج انجام شد. بدین منظور، نمونه گیری بانک بذر خاک در فصل پاییز در طول ترانسکت های 100 متری با استفاده از پلات های زوجی در سال 1397 انجام شد. مقدار بانک بذر خاک به روش جوانه زنی در گلخانه دانشگاه یاسوج طی ماه های آبان تا اردیبهشت تعیین گردید. نتایج نشان داد که در منطقه قرق، 16 گونه گیاهی در زیراشکوب گونه A. brachycalyx و 12 گونه گیاهی در فضای باز مجاور وجود داشته و در منطقه تحت چرای دام، 21 گونه گیاهی در زیراشکوب A. brachycalyx و 11 گونه گیاهی در فضای باز مجاور وجود داشته است. در منطقه قرق فقط شاخص یکنواختی گونه ای در زیراشکوب و فضای باز با هم اختلاف معنی داری داشته، در حالی که در منطقه تحت چرای دام همه شاخص های تنوع و غنای بانک بذر خاک در زیراشکوب بیشتر از فضای باز است. نتایج آنالیز چندمتغیره نشان داد که بیشترین تراکم بانک بذر در زیراشکوب این گونه در منطقه تحت چرای دام مشاهده شد. یافته ها حاکی از نقش حفاظتی گونه گون بر شاخص های ترکیب، تنوع و غنای گونه ای و برخی گروه های گیاهی بانک بذر خاک تحت چرای دام بوده است.