واکاوی تهدیدهای ناشی از اقدامات وهابیت و جریان های سلفی تکفیری (مورد مطالعه: استان کرمانشاه)

یکی از مولفه‌های تهدیدهای امنیت ملی در مناطق مرزی، به‌ویژه استان کرمانشاه، خطرات ناشی از نفوذ اندیشه وهابیت و جریان‌های سلفی تکفیری و اقدامات آنها است. اندیشه تکفیر، ریشه در تفکرات ابن‌تیمیه (قرن 8 ق) دارد که بر اساس برداشت انحرافی که از اسلام داشته، عده‌ای از مسلمانان را خارج از دایره اسلام دانسته و آنها را کافر خوانده است. در ادامه، محمد ابن عبدالوهاب (قرن 12 ق) این اندیشه را عملیاتی کرد و بر اساس آن، اقدام به قتل و کشتار مسلمانان نمود. این اندیشه هم‌اکنون نیز توسط وهابیان، داعش و سایر جریان‌های تکفیری علیه مسلمانان در حال اجرا است. هدف این پژوهش، شناسایی تهدیدها و آسیب‌های ناشی از فعالیت این جریان‌ها در ابعاد مختلف و ارایه راهکارهای مواجهه با آنها ازطریق رویکرد کیفی نظریه داده‌بنیاد است. سوال اصلی پژوهش این است که «اقدامات جریان‌های سلفی تکفیری چه تهدیداتی را در ابعاد مختلف علیه امنیت این منطقه و امنیت ملی ج.ا.ایران ایجاد خواهد کرد؟». در این پژوهش، از روش‌های نمونه‌گیری نظری و تکنیک گلوله‌برفی برای گردآوری داده‌ها استفاده شده است و اشباع نظری داده‌ها با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه‌ساختارمند با 38 نفر از خبرگان حوزه‌های سیاسی - امنیتی به دست آمده است. همچنین، رهیافت نظام‌مند استراوس و کوربین برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به‌کار گرفته شد. به‌اختصار، تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان داد که پدیده ظهور و توسعه جریان‌های سلفی تکفیری در جغرافیای مناطق مرزی و حاشیه‌ای غرب کشور ازجمله استان کرمانشاه، تحت تاثیر شرایط علی مختلفی قرار دارد. این پدیده به همراه شرایط مداخله‌گر (حمایت مالی، لجستیکی، آموزشی و رسانه‌ای) و شرایط زمینه‌ای (جریان‌های ایدیولوژیک، عوامل اقتصادی، فرهنگی- فکری، سیاسی- بین‌المللی و اجتماعی)، کنش‌هایی را شامل اقدامات ایدیولوژیکی - فرهنگی؛ سیاسی - امنیتی و اقتصادی به وجود می‌آورد. درنهایت، پیامدهای این پدیده عبارت‌اند از تهدیدهای امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و اعتقادی. در انتها نیز پیشنهادهایی برای مقابله با این تهدیدها ارایه گردید.