مقایسه نیاز آبی مزارع گوجه فرنگی (Solanum lycopersicum L.) استان هرمزگان با سایر مناطق جنوبی ایران با استفاده از آنالیز سری زمانی

به منظور ارزیابی کشت گوجه فرنگی (Solanum lycopersicum L.) با توجه به محدودیت آب تحت تاثیر تغییر اقلیم و خشکسالی، آنالیز سری زمانی مجموع بارش، میانگین حداکثر و حداقل دما ، دامنه دمای شبانه روزی در طول فصل رشد گوجه فرنگی و همچنین نیاز آبی و آبیاری گوجه فرنگی بندرعباس با سایر مناطق جنوبی هم جوار این استان از جمله اهواز، دزفول، فسا، اصفهان، شهرکرد، کرمان، شیراز و یزد در یک دوره بلندمدت 47 ساله از سال 1346 تا 1392 با استفاده از آزمون ناپارامتری من کندال و آزمون پتیت انجام شد. نیاز آبی گوجه فرنگی با استفاده از تبخیر و تعرق روزانه گیاه مرجع به روش پنمن- مانتیث و ضریب گیاهی فایو و نیاز آبیاری از کسر مقدار بارش موثر از نیاز آبی گوجه فرنگی به‏دست آمد. نتایج حاکی از آن بود که نیاز آبی و آبیاری گوجه فرنگی در بندرعباس مشابه با اهواز، فسا، کرمان و یزد دارای روند معنی داری نبود. در حالی که بیشترین و کمترین روند کاهشی نیاز آبی گوجه فرنگی در دزفول (شیب 42/5- میلی متر) و اصفهان (شیب 56/1- میلی متر) مشاهده شد. همچنین، بیشترین میانگین نیاز آبی گوجه فرنگی در یزد و دزفول (به ترتیب 1135 و 1131 میلی متر) و کمترین میانگین نیاز آبی گوجه فرنگی در شهرکرد و اهواز (به ترتیب 602 و 702 میلی متر) مشاهده شد. بندرعباس با طول دوره رشد و فصل رشد مشابه اهواز، پس از این شهر پایین ترین نیاز آبی و آبیاری گوجه فرنگی را به خود اختصاص داد. به طور کلی، می توان اظهار داشت که کشت پاییزه گوجه فرنگی در اهواز و بندرعباس به دلیل کاهش تبخیر و تعرق صرفه اقتصادی بیشتری نسبت کشت تابستانه این گیاه دارد. میزان نیاز آبیاری با نیاز آبی گوجه فرنگی در تمامی ایستگاه های مورد مطالعه به دلیل پایین بودن میانگین بارش موثر در این مناطق بر اساس آزمون تی-استیودنت اختلاف معنی داری نداشت.