رشد اخلاقی کودکان در کشاکش رسانه و خانواده

شناسایی عوامل و نهادهای تاثیرگذار بر رشد اخلاقی کودکان و نوجوانان، برای برنامه ریزی صحیح در امر تربیت آن ها ضروری است. امروزه خانواده در تربیت کودکان بی‏رقیب و به دور از عوامل برون‏ خانوادگی عمل نمی‏کند، بلکه رسانه (به‏ ویژه تلویزیون) نیز به‏ مثابه یکی از اعضای خانواده بر رشد اخلاقی آنان تاثیر می‏گذارد. در واقع، این دو نهاد (رسانه و خانواده) در محیطی واحد (خانه) طی فرایندی تعاملی بر رشد اخلاقی کودکان تاثیر می‏گذارند. موضوع پژوهش حاضر، آشکارسازی بخشی از آثار تربیتی برهم‏کنش رسانه (با تاکید بر تلویزیون) و خانواده است. بدین منظور،‏ ابتدا مسایل خانواده در امر تربیت نسل جدید  و سپس، دو اثر ویژه برهم‏کنش این دو نهاد یعنی شکاف نسلی و زوال کودکی بررسی شد. در آخر، عنصر «وساطت والدین» در تماشای تلویزیون به منزله راهکار کاهش شکاف نسلی و زوال کودکی واکاوی شد. نتیجه پژوهش آن است که هرچه والدین هنگام مصرف رسانه‏ای فرزندان، کمتر با آنان همراهی کنند، دو پدیده «شکاف نسلی» و «زوال کودکی» بیشتر خواهد شد. از میان انواع وساطت والدین، وساطت فعال بیش از بقیه بر کاهش این دو پدیده تاثیر دارد. در این پژوهش برای شناسایی مشکلات و مسایل خانواده ‏ها در زمینه تربیت نسل جدید، به سوالات مطرح‏شده از مرکز ملی پاسخ گویی و تجربه پژوهشگر بهره گرفته و برای معرفی آثار برهم‏کنش رسانه و خانواده و راه کاهش آثار منفی از روش کتابخانه‏ای استفاده کرده ایم.