بررسی مولفه های آزادی و عدالت در اهداف برنامه های پنج ساله توسعه در ایران 1394-1368

مقاله حاضر به بررسی مولفه های عدالت و آزادی در پنج برنامه توسعه ایران (1394-1368) می پردازد. پرسش اصلی پژوهش این است که مقولاتی چون آزادی سیاسی، آزادی اقتصادی، برابری فرصت ها و مشارکت عامه، و نظام حمایتی در اهداف پنج برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ج. ا.ایران چه جایگاهی دارند. فرضیه پژوهش بر این ایده استوار است که ارزش ها و شاخص هایی مانند عدالت، افزایش کیفیت زندگی، و آزادی های فردی و اجتماعی، با توجه به گفتمان انقلاب اسلامی و اسناد بالادستی، پشتوانه های نظری و ارزشی تدوین برنامه های پنج ساله توسعه اند و در اهداف این برنامه ها قابل ردگیری اند. یافته های پژوهش نشان می دهند که شاخص های مرتبط با مولفه آزادی، و شاخص های مرتبط با مولفه عدالت در کل برنامه های توسعه پنج ساله مورد توجه بوده ولی توزیع یکسانی در درون برنامه ها نداشته و هر برنامه به تبع ضرورت های محیطی غالبا یکی از این مولفه ها را در کانون توجه قرار داده است. جمع آوری داده های پژوهش کتابخانه ای و اسنادی بوده و مقاله رویکرد تحلیلی و توصیفی دارد. پژوهش چارچوب نظری آمارتیا سن را برای بررسی ضرورت همنشینی آزادی و عدالت به خدمت گرفته است.