برآورد تغییرات میزان کربن ذخیره شده در بیوماس گونه های مرتعی غالب تحت تاثیر پخش سیلاب در ایستگاه کوثر، استان فارس

این پژوهش با هدف ارزیابی تاثیر 35 سال پخش سیلاب بر زی توده کل و ذخیره کربن گونه های غالب گیاهان مرتعی در ایستگاه کوثر واقع در دشت گربایگان فسا انجام شد. نمونه برداری از گونه های گل آفتابی (Heliantemum lippii)، سیاه گینه (Dendrostellera lessertii) و درمنه دشتی (Artemisia sieberi) در عرصه هایی که از طریق پخش سیلاب آبیاری می شود و مرتع بدون پخش سیلاب (شاهد)، در پاییز 1397 انجام شد. زی توده و میزان کربن آلی نمونه های گیاهی اندازه گیری شد و مقدار ذخیره کربن به وسیله هر گونه، محاسبه شد. داده های حاصل در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی تجزیه و تحلیل آماری شده و میانگین ها با آزمون دانکن در سطح پنج درصد مقایسه شد. نتایج تحلیل واریانس داده ها نشان داد که اثر پخش سیلاب، گونه گیاهی و اثر متقابل آن ها بر زی توده و ذخیره کربن به وسیله گیاه در سطح یک درصد معنی دار است. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که واکنش گونه گل آفتابی نسبت به پخش سیلاب، بسیار زیاد بوده و عملیات پخش سیلاب باعث شده است میزان زی توده کل این گونه به ترتیب از 63/671 کیلوگرم در هکتار در عرصه بدون پخش سیلاب به 94/2013 کیلوگرم در هکتار و میزان ذخیره کربن آن از 90/381 کیلوگرم در هکتار به 20/1106 کیلوگرم در هکتار یعنی به ترتیب به میزان 00/2 و 90/1 برابر افزایش یابد. در صورتی که میزان افزایش زی توده و ذخیره کربن در گونه سیاه گینه در اثر پخش سیلاب در مقایسه با شاهد، به ترتیب، معادل 00/40 و 64/38 درصد بود. گونه درمنه دشتی، واکنش منفی اندکی نسبت به پخش سیلاب نشان داد، به طوری که مقدار زی توده و ذخیره کربن به وسیله این گیاه به ترتیب از 25/1005 و 10/547 کیلوگرم در هکتار در شرایط بدون پخش سیلاب به 99/780 و 30/429 کیلوگرم در هکتار در عرصه پخش سیلاب، احتمالا به دلیل عدم سازگاری به شرایط ایجاد شده در اثر پخش سیلاب، کاهش یافت. هر چند از نظر آماری، این کاهش ها در سطح پنج درصد معنی دار نشد. با توجه به وسعت زیاد مراتع در کشور، ذخیره سازی مقادیر زیاد دی اکسید کربن موجود در اتمسفر (ورود به عرصه بین المللی تجارت کربن) و کاهش اثرات تغییر اقلیم از طریق عملیات پخش سیلاب، امکان پذیر است.