تعیین اثربخشی هیپنوتیزم درمانی شناختی بر کاهش وضعیت ناتوانی گسترش یافته در بیماران مبتلا به ام اس

مولتیپل‌اسکلروزیس بیماری ناتوان‌کننده مغز و نخاع است که می‌تواند موجب بروز مشکلات بینایی، تعادل، مهار عضلات، راه‌رفتن، خستگی، ضعف عضلانی، تاری ‌دید و دوبینی، بی‌حسی و مورمورشدن، جنسی، مثانه و روده، درد، تمرکز و حافظه شود؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف تعیین‌ اثربخشی‌ هیپنوتیزم‌‌درمانی ‌شناختی بر کاهش‌ وضعیت ناتوانی‌ گسترش‌یافته در بیماران مبتلا به ام‌اس انجام شد.

این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری دوماهه با گروه‌ گواه بود. تعداد 30 بیمار مبتلا به ام‌اس از مراجعان به یک ‌کلینک‌ خصوصی مغز و اعصاب در تهران در سال 97-1396 با نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و‌ به‌صورت‌ تصادفی در گروه‌های ‌مساوی آزمایش و گواه قرار گرفتند. جمع‌آوری داده‌های پژوهش ازطریق ارزیابی ناتوانی‌ها توسط نورولوژیست به‌صورت انفرادی در هشت سیستم عملکردی و‌ وضعیت ناتوانی ‌گسترش‌‌یافته طبق مقیاس EDSS (کورتزک، 1983) برای هر دو گروه انجام پذیرفت. مداخله ‌درمانی مبتنی‌بر پروتکل محقق‌ساخته در هشت جلسه یک‌ساعته انفرادی برای‌ گروه ‌آزمایش اجرا شد. داده‌ها به‌کمک نرم‌افزار SPSS نسخه 21 با استفاده از آزمون‌های ناپارامتریک فریدمن و ویلکاسون با سطح معناداری 0٫05 تحلیل شدند.

نتایج نشان داد که اجرای هیپنوتیزم‌درمانی شناختی، ناتوانی در مولفه‌های پیرامیدال، بینایی، ذهنی و وضعیت ناتوانی‌گسترش‌یافته کل را در مراحل پیش‌آزمون-پس‌آزمون (0٫05>p)، پیش‌آزمون-پیگیری (0٫05>p) و پس‌آزمون-پیگیری (0٫05<p) کاهش داده است. هیپنوتیزم‌‌درمانی ‌شناختی پنج مولفه از هشت مولفه را شامل مخچه‌ای، ساقه مغز، حسی، روده و مثانه و سایر موارد را تحت‌تاثیر قرار نداده است.

براساس یافته‌های پژوهش، هیپنوتیزم‌‌درمانی ‌شناختی می‌تواند بر کاهش ‌ناتوانی در سیستم‌های ‌عملکردی پیرامیدال، بینایی، ذهنی و وضعیت‌ ناتوانی گسترش‌یافته ‌کل در بیماران مبتلا به ام‌اس موثر باشد.