تبیین گفتمان متناقض جوینی مبتنی بر رد و قبول مغول در جلد اول تاریخ جهانگشا بر اساس نشانه های (واژگان، صور خیال، عبارات، جملات و اشعار) گفتمان مدار

تاریخ جهانگشای جوینی از جمله کتاب هایی است که در میانه تاریخ و ادبیات قرارگرفته و این سوال را در ذهن برمی انگیزد که چرا یک متن تاریخی که باید بر صراحت، منطق و عقل استوار باشد، گاه از روش تاریخ نویسی دور افتاده و شاخصه های متون ادبی، چون ابهام، پوشیدگی و احساس بر آن غالب شده است؟ به دلیل جامعیت روش تحلیل گفتمان فرکلاف در دو محور نظری و عملی، این روش را مبنای پژوهش قرار داده ایم. در این روش، در سه مرحله توصیف، تفسیر و تبیین، تاریخ جهانگشا، مورد تحلیل گفتمانی قرار گرفته است. در بررسی کتاب به این شیوه، بی گمان متن، حرف هایی فراتر از تاریخ و ادبیات برای گفتن خواهد داشت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در جلد اول تاریخ جهانگشا، نشانه هایی(واژگان، استعاره ها، عبارات و جملات و اشعار فارسی و عربی) وجود دارد که گفتمان مدارند و همگی بازتابنده گفتمان متناقض مورخ درباره مغولان هستند.گفتمان مورخ ایدیولوژیک است و ریشه در روح زمانه مولف دارد؛ تقدیرگرایی و جبرانگاری، محافظه کاری و ترس، رستن از عواقب احتمالی، تداوم سنت فرهنگی، تسلی خاطر و... همگی از ارکان شکل دهنده این گفتمان هستند.