نقش اقتدار سازمان مالیاتی در اثر عدالت توزیعی و رویه ای بر تمکین مالیاتی

رعایت مالیات شامل تصمیماتی است که در نظر گرفتن منافع شخصی در آن، به ضرر جامعه و اعضای آن است. امروزه سیستم های مالیاتی در سراسر جهان وابسته به تمکین داوطلبانه مالیات توسط مودیان مالیاتی می باشند؛ چراکه هر چه درصد تمکین مالیاتی در یک سیستم مالیاتی بالاتر باشد، به همان نسبت درآمد مالیاتی افزایش خواهد یافت. از طرفی وقتی مودی احساس کند یا معتقد باشد که سیستم مالیاتی آن کشور ناعادلانه است و بار مالیاتی زیادی دارد، هزینه های اخلاقی برای رفتار صادقانه کاهش و فرار مالیاتی به عنوان نوعی مقاومت در برابر سیستم مالیاتی توجیه پیدا می کند؛ بنابراین می توان انتظار داشت که وقتی مسیولین مالیاتی به صورت عادلانه در زمینه های مختلف عمل کنند، مودیان به صورت داوطلبانه با تصمیمات آن ها هماهنگ می شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر تعامل بین عدالت توزیع و عدالت رویه ای و همچنین آزمون یک تعامل سه جانبه (عدالت توزیع* عدالت رویه* اقتدار سازمان) بر تمکین مالیاتی به مرحله اجرا درآمد. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه اشخاص حقوقی در استان تهران بوده است که حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان استخراج شده و درنهایت 495 شرکت به صورت تصادفی برای تجزیه و تحلیل فرضیه پژوهش در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه پژوهش در گام نخست مدل نشان داد که عدالت رویه ای و عدالت توزیع تاثیر بسزایی در سطح تمکین داوطلبانه مالیاتی دارند؛ اما در یک رابطه تعاملی دوطرفه موجب کاهش تمکین داوطلبانه می شوند؛ از طرفی نتایج مدل نهایی حاکی از آن بود که اثر تعدیلی اقتدار سازمان مالیاتی در یک رابطه تعاملی با عدالت توزیع و عدالت رویه ای، سطح تمکین داوطلبانه (نه اجباری) مالیات را به خوبی پیش بینی می کند.