بررسی فعالیت زیستی اسانس جمعیت‎های مختلف گیاه زربین علیه حشره بالغ شپشه برنج

سالانه مقدار قابل توجهی از تولیدات کشاورزی به وسیله ی آفات در انبارها از بین می رود و خسارت قابل توجهی به محصوالت وارد می شود. اخیرا، استفاده از اسانس گیاهان به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در کنترل آفات مورد توجه قرار گرفته است. جنس زربین به دلیل وجود ماده آلفا- پینن منبع قابل توجهی از حشره کش های گیاهی است که می توانند به عنوان حشره کش های تنفسی، دورکننده و بازدارنده تغذیه عمل نمایند.

این مطالعه با هدف بررسی خاصیت حشره کشی، دورکنندگی و شاخص های تغذیه ای اسانس برخی گونه ها و جمعیت های جنس زربین روی حشرات بالغ شپشه برنج انجام شد.

این مطالعه به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد. اسانس گونه ها و جمعیت های مختلف زربین با استفاده از دستگاه کلونجر و با روش تقطیر با آب، تهیه شد. ترکیبات عمده در اسانس ها با استفاده از کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی آنالیز شد و اثرات زیستی اسانس ها علیه حشرات بالغ شپشه برنج بررسی شد.

آلفا- پینن ترکیب اصلی اسانس گونه های مختلف زربین بود. نتایج نشان داد از بین گونه های مورد بررسی، سرو سیمین با LC50 برابر با 172/30 میکرولیتر بر لیتر هوا، بیشترین سمیت تنفسی را روی شپشه برنج نشان داد. در بررسی اثر دورکنندگی بر شپشه های برنج اسانس گونه زربین فرانسه با 80/61 % بیشترین اثر دورکنندگی را نشان داد.

نتیجه گیری:

 با توجه به سمیت و اثر دورکنندگی بالای اسانس گیاهان جنس زربین روی حشرات بالغ شپشه برنج، این جنس پتانسیل باالیی برای استفاده در برنامه های کنترل این آفت در انبارها را دارد.