مطالعه ی شبیه خوانی (تعزیه) به عنوان یک رسانه ی مذهبی در شهر میبد با رویکرد آینده پژوهی

تعزیه یکی از مهمترین شکلهای نمایش ایرانی است. تعزیه در شهرها و مناطق مختلف ایران تفاوتهایی در شیوه و شکل اجرا دارد و در شهر میبد نیز به شکل سنتی اجرا میشود و در طول همه ی این سالها به عنوان یک هنر اجرایی همواره در ارتباط تنگاتنگ با مردم بوده و بخشی از فرهنگ عمومی مردم این منطقه به شمار می آید. این پژوهش باتوجه به اهمیت اجرای تعزیه در میبد و با تمرکز بر مشخصه های ویژه ی آن در این منطقه به مطالعه ی شکل و فرم تعزیه در این شهر میپردازد. هدف از انجام این پژوهش، مطالعه ی مشخصه ها و ویژگی های تعزیه ی میبد، به عنوان یک رسانه ی مذهبی و ثبت ویژگیهای منحصربه فرد آن در میان شیوه های دیگر اجرای تعزیه در نقاط دیگر ایران است. برایناساس حفظ جنبه های ساختاری و تاکید و توجه بر عناصر محتوایی و نیز رویکرد ارتباطی تعزیه با مردم که به طور مستقیم با اعتقادات آیینی و مذهبی مردم میبد مربوط میشود، به طور جدی مورد توجه قرارگرفته است. تحقیق حاضر برپایه ی این فرضیه شکل میگیرد که: »حیات تعزیه ی ایرانی به واسطه ی پشتوانه های اعتقادی دینی و سنتی مردم وابسته به عوامل سنتی، فرهنگی و اعتقادی است و فاصله گرفتن از این گسترهی مردمی میتواند در کیفیت اجرا و نیز میزان استقبال از آن تاثیرگذار باشد«. بنابراین در این پژوهش بهدنبال پاسخ به این پرسش اصلی هستیم که: »چه ویژگیهای شاخصی در اجرا و ارتباط تعزیه ی میبد باعث بقا این شیوهی نمایشی در این شهر بوده است؟« و »آیا قطع ارتباط پشتوانه های سنتی و فرهنگی باعث از بین رفتن جایگاه مردمی تعزیه خواهد شد؟« برای یافتن این پرسشها، تعزیهی میبد با سابقه ی طولانی اجرا و به واسطه ی استقبال گسترده مردم از آن مورد مطالعه قرارمیگیرد و براساس یافته ها در پی آن خواهم بود تا ضمن ارزیابی و تمرکز بر ویژگیهای تعزیه میبد و مشخصه ی فرهنگی و اجتماعی این زیست بوم، شاخصه های مهم میان گذشته ی تعزیه و احتمالات قابل پیشبینی درباره ی آینده ی این هنر نمایشی ایرانی را مورد شناخت قراردهم.