تعیین حساسیت رسوبات دریاچه ای به فرسایش بادی و نقش آن در ایجاد گرد و غبار (مطالعه موردی: دریاچه خشک شده پریشان، استان فارس)

هدف از این پژوهش بررسی رسوبات دریاچه پریشان و نقش آن در وقوع پدیده گرد و غبار می باشد. بدین منظور 24 نمونه خاک سطحی از بستر دریاچه و 9 نمونه خاک از اراضی کشاورزی اطراف آن جمع آوری و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی نمونه ها اندازه گیری شد. دانه بندی نمونه ها به روش الک خشک با 5 طبقه روزنه ای، بافت خاک به روش هیدرومتری بایکاس تعیین و درصد رطوبت اشباع، درصد گچ، درصد آهک، سدیم تبادلی، کلسیم و منیزیم تبادلی، pH و EC برای هر یک از نمونه های خاک اندازه گیری شد. نتایج نشان داد بافت خاک نمونه های کشاورزی و دریاچه تقریبا مشابه بوده و در تمامی نمونه ها ماسه بیشترین درصد، و به طور میانگین 62% مواد تخریبی رسوبات دریاچه را تشکیل می دهد. درصد رطوبت اشباع در تمامی نمونه ها بیشتر از 50 و قلیاییت نمونه های سطح دریاچه بیشتر از نمونه های کشاورزی است. مورفومتری نمونه های برداشت شده از سطح دریاچه و زمین های کشاورزی با استفاده از نرم افزار G.R.Graph تعیین گردید. مقدار میانه و میانگین تقریبا مشابه هم بوده که علت آن نزدیکی به منشا و مسافت حمل ونقل کمتر می باشد. ذرات دارای جور شدگی خیلی ضعیف، نامرتب و چولگی زیاد به سمت ذرات درشت دانه می باشند. عوامل موثر در فرسایش بادی شامل فرسایندگی باد و فرسایش پذیری خاک می باشد، بررسی نتایج آزمایشگاه خاک نشان می دهد که خاک منطقه نسبت به فرسایش پذیری در برابر باد مقاوم است. نکته مهمی که از بررسی بادهای منطقه حاصل می شود این است که سرعت بادهای غالب منطقه با بیشترین فراوانی کمتر از 5/3 متر بر ثانیه است و نقش موثری در جابه جایی ذرات خاک از سطح دریاچه ندارد.