بازخوانی باورهای عاشورایی در رویکردی پدیدارشناسانه

عاشورا، به عنوان «زمان مقدس» و کربلا، در مقام «مکان مقدس»، یکی از محوری ترین باورهای شیعی است و نقشی ممتاز در تشیع دارد. رویکردهای جدیدی همچون پدیدارشناسی، امکان تصویر جدیدی از این باور رایج شیعی برای انسان معاصر فراهم می آورد. میرچا الیاده با رویکردی پدیدارشناسانه در باب مبحث ادیان، بر این نظر است که غالب باورها و آیین های ادیان بر محور «آفرینش» و «نوزایی آفرینش» قرار دارد. اگرچه آیین های عاشورایی، بازسازی حادثه غم بار کربلاست،  مقایسه و تطبیق آنها با آیین ها و جشن های نوزایی سایر ملل، نشان می دهد که مفهوم و کارکرد و ساختاری مشابه دارند. بر همین اساس، می توان واقعه عاشورا را «آیین نوزایی شیعه» دانست. علاوه بر این، باورها و آیین های عاشورایی فراتر از یک منطقه است. پیش از این، پرسش هایی از این دست، سکوت یا پاسخ هایی سنتی در پی می آورد؛ حال آنکه میزان اقناع پاسخ های سنتی به چنین پرسش هایی خود مورد پرسش است. دست کم بخشی از جامعه، از رویکردهای جدید و علمی، استقبال می کنند.
در این مقاله کوشش شده است با رویکردی جدید و برون دینی، آیین ها و باورهای عاشورایی بازخوانی شود. هدف پاسخ به این پرسش است: آیا از طریق بازخوانی و تعامل با سایر فرهنگ های مشابه در باب آیین نوزایی، امکان ارایه تصویری قابل مفاهمه از عاشورا برای غیرشیعیان وجود دارد؟