واکاوی هویت مکان سوم در رمان «خان الخلیلی» اثر نجیب محفوظ بر اساس نظریه «ری اولدنبرگ»

اصطلاح «مکان سوم» توسط ری اولدنبرگ، جامعه شناس شهری نزدیک سالهای 1990 ابداع شد تا مکان هایی را تشریح کند که مردم را بدون برنامه ریزی، ناگهانی و به طور خلاقانه در جهت ساخت اجتماع دور هم جمع می کند. مکان سوم، مکانی عمومی می باشد که نه خانه، به عنوان «مکان اول» و نه محل کار، به عنوان «مکان دوم»است.از این رو باغ ها، پارک ها، قهوه -خانه ها، کافی شاپ ها،رستوران ها، کتابخانه ها، مراکز اجتماعی و هر موسسه ای که باعث سلامت اجتماعی افراد بشود، به عنوان قلب سرزندگی جامعه و مکان سوم شناخته می شود.رمان «خان الخلیلی» نجیب محفوظ، دارای دو مکان محوری سوم یعنی قهوه خانه و کازینو می باشد که هر کدام نقش قابل توجهی در تحول زندگی دو شخصیت اصلی رمان (احمد و رشدی) دارد. این پژوهش بر آن است به شیوه توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر نظریه ری اولدنبرگ درباره هویت مکان های سوم به تحلیل ویژگی های هویتی این دو مکان سوم و نیز تقابل هویتی حاصل از آن در رمان مذکور بپردازد. نتایج گویای آن است که قهوه خانه و کازینو دارای ویژگی های هویتی منحصر بفردی مثل: خنثی بودن، هم سطح کنندگی، جدی نبودن، گفتگو، دست یابی آسان و مشتری های ثابت می باشد.