بررسی تاثیر آموزش سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت بر رفتارهای ارتقا دهنده سلامت زنان یائسه: یک مطالعه کارآزمایی بالینی

تغییرات فیزیولوژیک دوران یایسگی، سلامت زنان را تحت تاثیر قرار می دهد. سبک زندگی زنان یکی از مهم ترین عوامل موثر بر سلامت آنان در این دوران محسوب می شود. این در حالی است که زنان، دانش کافی در خصوص رفتارهای ارتقاءدهنده سلامت ندارند و آموزش های مدون و ضروری را در این زمینه دریافت نمی کنند. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت بر رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت زنان یایسه انجام شد.

پژوهش حاضر یک مطالعه کارآزمایی بالینی شاهددار تصادفی شده بود. 84 نفر از زنان مراجعه کننده به مراکز سلامت شهر قزوین به صورت در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه دموگرافیک و پرسش نامه سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت (HPLP II) بود. قبل از مداخله پرسش نامه ها توسط هر دو گروه تکمیل شد. مداخله شامل 4 جلسه آموزش گروهی به روش سخنرانی و با ارایه اسلاید، کتابچه، پمفلت و منطبق بر حیطه های شش گانه پرسش نامه سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت بود. پرسش نامه سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت، یک ماه، دو ماه و سه ماه بعد از مداخله در دو گروه ارزیابی شد.

از نظر توزیع متغیرهای فردی بین دو گروه مداخله و کنترل تفاوت معنی داری وجود نداشت. با توجه به نتایج به دست آمده در سه دوره پیگیری، نشان داد که تفاوت بین گروهی از نظر تغییرات میانگین سبک زندگی، معنی دار بود. میانگین نمره سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت در گروه آزمون (قبل از مداخله 37/0±72/2)، (یک ماه بعد از مداخله 45/0±12/3)، (دو ماه بعد از مداخله 068/0±43/3)، (سه ماه بعد از مداخله 7/0±45/3) به دست آمد. این نتیجه نشان دهنده تاثیر مثبت مداخله ذکر شده بود. میانگین نمره سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت در گروه کنترل (قبل از مداخله 43/0±7/2)، (یک ماه بعد 46/0±9/2)، (دو ماه بعد 069/0±76/2)، (سه ماه بعد 71/0±75/2) محاسبه گردید. بنابراین، میانگین نمرات سبک زندگی، در گروه آزمون در طول زمان های اندازه گیری به صورت معنی داری افزایش یافت اما، در گروه کنترل بدون تغییر باقی ماند (05/0<P). این مطلب نشان دهنده اثرات طولانی مدت با افزایش معنی دار سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت در طول زمان است. بیش ترین افزایش در بعد فعالیت فیزیکی و کم ترین در بعد مسئولیت پذیری در قبال سلامت بود.

یافته های این پژوهش نشان داد که مداخله آموزش سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت بر رفتارهای ارتقاء سلامت زنان یایسه موثر است. لذا انجام این مداخله به عنوان روش آموزشی ساده، کاربردی و کم هزینه برای زنان یایسه پیشنهاد می شود.