تبیین حدود و شمول به کارگیری کودکان در درگیری های مسلحانه از منظر حقوق بین الملل

به‌کارگیری کودکان در درگیری‌های مسلحانه، متاثر از عوامل متعددی چون غیربین‌المللی شدن درگیری‌های مسلحانه و جنگ‌افزارهای در دسترس و نوین، بیش‌از‌پیش پیچیده شده و رو به افزایش است. حقوق بین‌الملل از زمان کنوانسیون‌های ژنو (ماده 3 مشترک) در راستای حمایت از کودکان در برابر به‌کارگیری آنها در مخاصمات مسلحانه دست به‌کار شده است؛ اما توسعه گسسته این حمایت‌ها تحت شاخه‌های مختلف حقوق بین‌الملل موجب شده است تا پیچیدگی‌ها و بعضا شکاف‌هایی در مفاهیم حقوقی مربوطه بروز یابد. هدف از این تحقیق، تبیین گسست‌ها و پیچیدگی‌های حقوقی یاد‌شده و حتی‌المقدور انسجام‌بخشی به آنهاست. سوال تحقیق عبارت است از اینکه بر اساس منابع حقوق بین‌الملل بشردوستانه، حقوق بشر و حقوق کیفری بین‌المللی، دایره شمول و ابهامات تعاریف واژه‌هایی چون کودک، درگیری و مخاصمه مسلحانه، به‌کارگیری و مشارکت کودک در درگیری‌های مسلحانه، به‌کارگیری و مشارکت مستقیم / غیرمستقیم و داوطلبانه/ اجباری، درگیری‌های مسلحانه بین‌المللی در تمایز با غیربین‌المللی و داخلی چیست؟ پاسخ به این سوال با روش تحقیق مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی صورت گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که ابهامات و گسست‌های تعریف «مشارکت کودک در مخاصمات»، آنها را آسیب‌پذیرتر کرده است. در این راستا، ارتقای حداقل سن حمایتی به هجده سال، حذف شروط محدودکننده حمایت‌ها همانند نیاز به مستقیم بودن یا فعال بودن مشارکت کودک در مخاصمه، و رفع ابهامات موجود در تعاریف و تمایزات که موجب تفسیر به رای و اتخاذ رفتارهای دوگانه دولت‌ها و گروه‌های مسلح غیردولتی در قبال درگیری‌های مسلحانه مشابه شده است توصیه می‌گردد.