ارزیابی شاخص خشکسالی فیزیک مبنای تقاضای تبخیری در اقلیم های مختلف ایران

دسترسی به ابزاری که بتواند بر اساس پویایی روابط بین سطح زمین و جو و نه لزوما بارش و دمای هوا، خشکسالی های کشاورزی و هیدرولوژیکی را اندازه گیری کند و آگاهی های زودهنگام را جهت اخذ تصمیم گیری های مدیریتی ارایه دهد، ضروری است. در این راستا، نیاز به انواع داده های شبکه بندی شده ای است که بتواند کمبودهای شبکه غیر یکنواخت داده های زمینی یا محدودیت های داده های ماهواره ای را جبران نماید. مفهوم تقاضای تبخیری جو (EDDI) نشانگر تشنگی جو است و بر اساس محرک های اقلیمی فیزیکی دمای هوا، سرعت باد، تابش خورشیدی و رطوبت به راحتی و در زمان نزدیک به واقعی قابل دسترس است. در این تحقیق به منظور برآورد شاخص خشکسالی تقاضای تبخیری در شرایط مختلف اقلیمی ایران، از داده های شبکه بندی شده تحلیل مجدد مدل ERA-Interim از پایگاه ECMWF  طی سال های 2017-1979استفاده شد و توانایی این شاخص در پایش خشکسالی هیدرولوژیکی در برابر شاخص های رایج خشکسالی SPI و SPEI مورد ارزیابی قرار گرفت. ضرایب همبستگی قوی و معنی دار در مقیاس های ماهانه، فصلی و سالانه بین شاخص EDDI با SPEI مبین نقش مهم تبخیر تعرق در پایش خشکسالی در مناطق خشک و نیمه خشک است و می تواند ضعف شاخصSPI  در مناطق کم بارش را جبران کند. این شاخص توانایی پایش خشکسالی های کوتاه مدت و ماندگار را زودتر از دیگر شاخص های رایج نظیر SPI و SPEI دارد که این شاخص را پیشرو می کند. شاخص EDDI ابزاری آسان برای اجرای هشدار زودهنگام عملیاتی و کنترل طولانی مدت خشکسالی هیدرولوژیکی است. همچنین با پایش در هر مقیاس زمانی(به طور مثال فصلی) می توان از نتایج آن برای پیش آگاهی دوره های طولانی تر(سالانه یا چند ساله) استفاده نمود و شکاف بین پیش بینی های کوتاه مدت و فصلی را جبران می کند.