تغییرات فیزیولوژیک ناشی از تنش خشکی در لاین های حاصل از تلاقی بین گونه ای گلرنگ

خویشاوندان وحشی گلرنگ تلاقی پذیری بالایی با گلرنگ زراعی داشته و از تحمل بالایی نسبت به تنش های زیستی و غیر زیستی به ویژه خشکی برخوردارند. این مطالعه به منظور بررسی تغییرات صفات فیزیولوژیک و ارتباط آن با عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی در لاین های نسل F4 حاصل از سه تلاقی بین گونه ای گلرنگ انجام شد. بدین منظور تعداد 12، 14 و 13 لاین حاصل از سه تلاقیCarthamus tinctorius × Carthamus palaestinus (TP)، Carthamus tinctorius × Carthamus oxyacanthus (TO) و Carthamus palaestinus × Carthamus oxyacanthus (PO) به همراه 3 والد (در مجموع 45 لاین) در دو محیط رطوبتی (نرمال و تنش خشکی) در قالب دو مطالعه ارزیابی شدند. در مطالعه اول لاین های حاصل از سه تلاقی برای درک مکانیسم های فیزیولوژیک تحمل به خشکی ارزیابی شدند و در مطالعه ی دوم تاثیر انتخاب برای عملکرد دانه در نسل F3 بر روی این صفات در نسل F4 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مطالعه اول نشان داد که تلاقی TP عملکرد دانه بیشتری نسبت به دو تلاقی دیگر در شرایط نرمال رطوبتی داشت، ولی در شرایط تنش خشکی بین جوامع حاصل از تلاقی ها تفاوت معنی داری از لحاظ این صفت مشاهده نشد. گونه های والدی مورد بررسی برای صفات محتوای نسبی آب برگ، محتوای پرولین، مالون دی آلدیید، کلروفیل a و فلورسانس کلروفیل تفاوت معنی داری با یکدیگر نشان دادند، درحالی که جمعیت های بین گونه ای در اکثر صفات تفاوت معنی داری در شرایط تنش خشکی نشان ندادند که نشان دهنده انتقال ژن های مرتبط با تحمل از والدین وحشی به اهلی است. نتایج حاصل از مطالعه دوم نشان داد که جمعیت های TP، PO و TO بروز متفاوتی از لحاظ صفات فیزیولوژیک نشان دادند که بیانگر وابسته بودن کارایی انتخاب به نوع جمعیت مورد مطالعه است. انتخاب در جمعیت TP که جمعیتی حاصل از تلاقی والد زراعی با والد وحشی C. palaestinus بود کارایی بیشتری نسبت به دو جمعیت TO و PO که در آن ها والد C. oxyacanthus حضور داشت نشان داد. لذا جمعیت TP با توجه به ارزیابی فیزیولوژیک و عملکرد دانه، بهترین جمعیت برای ادامه برنامه های اصلاحی معرفی می شود.