تعیین عوامل موثر بر ایجاد فرسایش آبکندی با استفاده از روش های داده کاوی در حوزه آبخیز بیان، استان فارس

فرسایش آبکندی یکی از پدیده های مهم در تخریب سرزمین و بیابان زایی است که باعث برهم زدن تعادل منابع زیست محیطی و پایداری آن می شود. این پژوهش، با هدف تعیین عوامل موثر بر ایجاد فرسایش آبکندی، با استفاده از روش های داده کاوی در حوزه آبخیز بیان در شمال استان فارس انجام شد. به منظور مدل سازی فرسایش آبکندی، ازالگوریتم های خوشه بندی K-Means و درخت تصمیم CART بهره برده شد. دقت تخمین زده شده بر اساس پارامترهای موثر بر مساحت آبخیز ایجاد آبکندها در مدل نهایی، برای مجموعه داده های آموزشی برابر با 100 درصد و برای مجموعه داده های آزمایشی 71.43 درصد می باشد. نتایج این پژوهش که منتج از اندازه گیری متغیرهای مختلف از 40 آبکند منتخب، شامل یک متغیر هدف (مساحت آبخیز ایجاد) و 12 متغیر پیشگو شامل شیب ایجاد، پوشش گیاهی، خاک لخت، سنگ ریزه سطحی، لاشبرگ سطحی، هدایت الکتریکی عصاره اشباع، اسیدیته، نسبت جذبی سدیم، ماده آلی، رس، سیلت و شن، در عملیات میدانی و آزمایشگاهی و استفاده از فناوری های داده کاوی است، نشان می دهد که ایجاد آبکندها در این حوزه آبخیز تابع عوامل سیلت، اسیدیته، خاک لخت، سنگ ریزه و ماده آلی می باشد. این نتایج تاثیر پوشش گیاهی و به تبع آن، وجود ماده آلی مناسب در خاک به عنوان مناسب ترین روش در امر کنترل آبکندها و اثر مخرب و تشدیدی اراضی لخت و فاقد پوشش گیاهی در تشدید فرسایش آبکندی را نشان می دهد. بنابراین، ضروری است، حتی المقدور با ایجاد و استقرار پوشش گیاهی دایم و سازگار، اقدام به پایداری و بهبود ساختمان خاک و افزایش ماده آلی شود و برنامه های کنترلی و مدیریتی، در اراضی که دارای مقدار سیلت بیشتری هستند، با دقت بیشتری عملیاتی شود.